Tο κράτος θα πρέπει να είναι υποστηρικτής των ασθενών

Η Παθολόγος-Ογκολόγος Δρ. Γιόλα Μάρκου, μιλάει στο περιοδικό VOLT για τη δουλεία της στο Ογκολογικό Κέντρο και το λειτούργημα της ιατρικής, τον καρκίνο του μαστού, τη σημασία της ανθρώπινης ζωής και την αισιόδοξη στάση που έχει για το μέλλον αναφορικά με διάφορες θεραπευτικές μεθόδους για τον καρκίνο.

Από τον Ζανέττο Λουκά

Κυρία Μάρκου, υπηρετείτε την κλινική ογκολογία εδώ και χρόνια, στο Ογκολογικό Κέντρο Κύπρου. Το επάγγελμα σας είναι σίγουρα αρκετά δύσκολο και απαιτητικό. Υπάρχει όμως κάτι θετικό που παίρνετε εσείς μέσα από αυτό; Αν ναι τι είναι αυτό;

Η εξάσκηση ογκολογίας, ειδικά σε μικρές χώρες όπου αναπόφευκτα γνωρίζεις κόσμο και συνδέεσαι ίσως περισσότερο με τους ασθενείς μπορεί να είναι δύσκολη, όμως θα έλεγα ότι μέσα στα χρόνια που ασχολούμαι με τον καρκίνο του μαστού έχω πάρει πολύ περισσότερα από όσα έχω δώσει. Το να βλέπεις ανθρώπους οι οποίοι πολεμούν για την ζωή τους καθημερινά σε βάζει κι εσένα να αξιολογείς διαφορετικά άλλες πτυχές της ζωής και ξαφνικά όλα εκείνα που θεωρείς ή θεωρούσες ότι είναι σημαντικά γίνονται πολύ ασήμαντα μπροστά στην ωραιότητα της ζωής.

Υπάρχουν πολλά περιστατικά καρκίνου σε νεαρές γυναίκες. Μπορεί μια γυναίκα που έχει ξεπεράσει τον καρκίνο να μείνει έγκυος και να κυοφορήσει χωρίς επιπλοκές;
Ο καρκίνος του μαστού δεν είναι πολύ συχνός σε νέες γυναίκες και γενικά ο καρκίνος του μαστού κάτω της ηλικίας των 30 είναι σχεδόν σπάνιος. Από τα 30 έως τα 40 όμως υπάρχουν αρκετές γυναίκες που νοσούν σήμερα με καρκίνο του μαστού. Λόγω του ότι τα δεδομένα στην χώρα μας έχουν αλλάξει, πολλές φορές αυτές οι γυναίκες μπορεί να μην έχουν καταφέρει να κυοφορήσουν. Ενώ στο παρελθόν υπήρχε μια φοβία γύρω από τον καρκίνο του μαστού και θεωρητικά οι γυναίκες τρόμαζαν να δοκιμάσουν για εγκυμοσύνη, σήμερα τα δεδομένα είναι διαφορετικά. Υπάρχουν αρκετές μελέτες που δείχνουν ότι είναι αρκετά ασφαλές μια γυναίκα, με ελεγχόμενο βεβαίως τρόπο, να μείνει έγκυος και μετά από την διάγνωση με καρκίνο του μαστού. Ειδικά αν έχουν περάσει 3 χρόνια από την ημέρα της διάγνωσης με την καθοδήγηση των ογκολόγων της η γυναίκα θα μπορούσε να προχωρήσει κανονικά στην εγκυμοσύνη και να συνεχιστούν οι αντικαρκινικές θεραπείες μετά το τέλος της κύησης.

Μπορεί μια γυναίκα να προχωρήσει σε χημειοθεραπεία κατά τη διάρκεια της κύησης; Πόσο συχνό είναι αυτό και ποιες άλλες εναλλακτικές φαρμακευτικές πρακτικές υπάρχουν;
Θα έλεγα ότι ένα από τα πιο δύσκολα προβλήματα στην κλινική είναι να έρθει η γυναίκα σε κατάσταση εγκυμοσύνης και ταυτόχρονα να νοσεί με καρκίνο του μαστού. Εδώ ο κάθε γιατρός πρέπει όχι μόνο να αντιμετωπίσει το περιστατικό αλλά να έχει υπόψη του ότι υπάρχει ακόμα μια ζωή την οποία πρέπει να σκεφτεί. Ευτυχώς για εμάς σήμερα υπάρχουν φαρμακευτικές δυνατότητες και στην εγκυμοσύνη, και αν η γυναίκα επιθυμεί να συνεχίσει με την εγκυμοσύνη της θα μπορούσε να πάρει μέχρι και χημειοθεραπεία κατά την διάρκεια της εγκυμοσύνης, να γεννήσει μετά το παιδί της και να συνεχιστούν οι ογκολογικές θεραπείες. Εκείνο που είναι σημαντικό και σε αυτήν την περίπτωση είναι η αντιμετώπιση αυτής της γυναίκας μέσα από μια πολυθεματική ομάδα όπου όλοι οι εμπλεκόμενοι φορείς και ειδικά οι γιατροί να είναι συντονισμένοι ώστε η γυναίκα να καταφέρει να περάσει αυτήν την περίοδο της ζωής της με όσο το δυνατόν πιο εύκολο τρόπο.

Η άγνοια των ανθρώπων όσο αφορά ασθένειες όπως τον καρκίνο προκαλεί τον φόβο. Πιστεύετε πως η σωστή ενημέρωση του κόσμου γύρο από το θέμα του καρκίνου να το αλλάξει αυτό;
Ναι, πιστεύω ότι η ενημέρωση γύρω από τον καρκίνο θα άλλαζε τις φοβίες του κόσμου. Ζούμε σε μια χώρα λίγο μοιρολατρική όπου έχουμε έντονο φόβο για τον θάνατο. Θεωρώ όμως ότι ακόμα και τον καρκίνο πρέπει να τον αποδεχτούμε. Βεβαίως πρέπει να πω ότι και στον καρκίνο έχουν γίνει τεράστια άλματα. Αν συγκρίνω την κυπριακή νοοτροπία προ εικοσαετίας με σήμερα, σήμερα η ενημέρωση που τυγχάνει ο πληθυσμός έχει βοηθήσει στον να δεχτούμε πολλά πράγματα γύρω από αυτό το νόσημα.

Σε αρκετά είδη καρκίνου έχει γίνει πιο εύκολη η αντιμετώπιση τους, με την βοήθεια νέων τεχνολογιών και μηχανημάτων σε σύγκριση με το παρελθόν. Τι πιστεύετε για αυτό; Υπάρχει αισιοδοξία για το μέλλον;
Η ογκολογία έχει κάνει τεράστια άλματα την τελευταία δεκαπενταετία ειδικά με την χρήση των μονοκλωνικών αντισωμάτων, την χρήση της μοριακής βιολογίας και την κατανόηση μας για την διαφορετικότητα κάθε τύπου καρκίνου. Ακόμα και ένα είδος καρκίνου, για παράδειγμα ο καρκίνος του μαστού, δεν είναι ποτέ ο ίδιος σε κάθε γυναίκα. Άρα η αισιοδοξία μάλλον για το μέλλον είναι δεδομένη λόγω του ότι έχουμε κατανοήσει πολύ περισσότερα μονοπάτια μέσα από την καρκινογένεση, άρα ερχόμαστε και δίνουμε καλύτερα και πιο ποιοτικά φάρμακα.

Υπάρχουν μονάδες ψυχολογικής υποστήριξης των ασθενών κατά τη διάρκεια των θεραπειών αλλά και μετά από αυτές;

Ναι υπάρχουν ομάδες ψυχολογικής υποστήριξης τόσο μέσα στο Ογκολογικό Κέντρο όσο και με τους συνδέσμους ασθενών στην κοινότητα. Θεωρούμε ότι το Α και το Ω της πορείας της γυναίκας ή του καρκινοπαθούς μέσα από αυτό το μονοπάτι γίνεται πολύ καλύτερα με την σωστή ψυχολογική υποστήριξη.

Υπάρχουν δομές/οργανισμοί στις οποίες μπορεί ο ασθενής και η οικογένεια του να αποταθούν για οικονομική στήριξη κατά τη διάρκεια των θεραπειών;
Σε αυτόν τον τομέα η χώρα μας νοσεί. Θα έλεγα ότι όλες οι υπηρεσίες μας στηρίζονται στην καλή διάθεση του κόσμου και όχι στο ίδιο το κράτος που θα έπρεπε να είναι εκεί υποστηρικτής των ασθενών. Δυστυχώς, παρόλο που υπάρχει οικονομική στήριξη από το κράτος οι διαδικασίες είναι τόσο γραφειοκρατικές που πολλές φορές οι ασθενείς δυσκολεύονται στο να πάρουν εκεί που χρειάζονται την οικονομική υποστήριξη. Υπάρχουν τεράστια προβλήματα στο θέμα των ασφαλειών και της ασφαλιστικής κάλυψης των ασθενών. Γίνονται βήματα προς τις σωστές κατευθύνσεις και υπάρχει πλέον περισσότερη ενημέρωση και των ασθενών στο τι μπορεί να διεκδικήσουν.
Είστε αισιόδοξη όσον αφορά στο μέλλον για τις φαρμακευτικές θεραπείες μορφών καρκίνου που δεν υπάρχει θεραπευτική λύση έως σήμερα;
Ναι είμαι αισιόδοξη, έχουμε δει ειδικά τα τελευταία 15 χρόνια τεράστια άλματα και τεράστιες ανακαλύψεις. Πιστεύω ότι για κάποια είδη καρκίνου θα μπορούμε να μιλούμε για πλήρη ίαση την επόμενη δεκαετία.