Ο Γιάννης Άγγελή και ο συναρπαστικός κόσμος των ερπετών

Ας μη γελιόμαστε, μακράν το πιο παρεξηγημένο είδος ζώου είναι το φίδι. Για χιλιάδες χρόνια οι άνθρωποι πλάθουν μύθους και ιστορίες γύρο από το τόσο «δαιμονοποιημένο» είδος, φτάνοντας στο σήμερα που τείνουμε να κατανοήσουμε και να σεβαστούμε τη φύση των ερπετών. Ο ερπετολόγος Γιάννης Αγγελή καταρρίπτει τους μύθους και προτείνει τρόπους ενημέρωσης για το πως να δράσουμε σε περίπτωση που βρεθούμε απέναντι από ένα φίδι.

Αγαπητέ Γιάννη, γιατί επέλεξες το επάγγελμα του ερπετολόγου; Από που προέκυψε η αγάπη σου για τα ερπετά;
Η αγάπη μου για τα ερπετά ξεκίνησε από την πολύ νεαρή ηλικία των 8 χρονών περίπου, όπου είχα μια εμπειρία που μου άλλαξε τη ζωή. Σε μια εκδρομή που είχαμε με το προσκοπείο, μπήκε στο αντίσκηνο μου ένα φίδι. Ενστικτωδώς το άρπαξα από την ουρά, το έβγαλα έξω από το αντίσκηνο για να το ελευθερώσω και εκείνη την στιγμή όλοι ξεκίνησαν να τρέχουν πανικόβλητοι. Το φίδι ήταν ακίνδυνο, αλλά εν αγνοία τους, κάποιοι άλλοι από την ομάδα το σκότωσαν. Από εκείνη την στιγμή δεν μπορούσα να ησυχάσω, και ξεκίνησα να ψάχνω πυρετωδώς πληροφορίες γύρο από τα φίδια. Προς μεγάλη μου έκπληξη, δεν υπήρχαν πολλά βιβλία και άλλα μέσα εκείνη την εποχή για σωστή πληροφόρηση του κόσμου όσον αφορά τα ερπετά, κάτι που ευτυχώς έχει αλλάξει σήμερα.

Μέσα από την εμπειρία σου, υπήρχε κάποια στιγμή που να κινδύνεψες από κάποιο φίδι; Αν ναι, πως το αντιμετώπισες;
Δεν θεωρώ πως έχω κινδυνέψει ποτέ μου ουσιαστικά από κάποιο φίδι. Πιστεύω πως αν έχεις γενικά τις βασικές και απαραίτητες γνώσεις γύρω από το θέμα των ερπετών, δεν υπάρχει κάτι για το οποίο πρέπει να φοβάσαι γιατί ξέρεις πώς πρέπει να δράσεις σε περίπτωση κινδύνου. Ειδικά στην Κύπρο, που δεν έχουμε τα πολύ επικίνδυνα φίδια που υπάρχουν σε άλλες χώρες, είναι πολύ σπάνιο ένα δάγκωμα οχιάς να είναι ζήτημα ζωής ή θανάτου. Προσωπικά, μόνο μια φορά έτυχε να με δαγκώσει φίδι, η κυπριακή οχιά. Σε αυτό το συμβάν δεν πανικοβλήθηκα καθόλου. Έχοντας αρκετές ώρες μπροστά μου μέχρι να επιδεινωθεί η πληγή, πήγα στο πιο κοντινό νοσοκομείο και μου χορήγησαν άμεσα ένεση κορτιζόνης.

Οι άνθρωποι τείνουν να δαιμονοποιούν τα ερπετά. Είναι όντως τόσο θανατηφόρα όσο νομίζουμε;
Όχι, τα φίδια δεν είναι τόσο επικίνδυνα όσο νομίζουμε. Αντιθέτως, πιστεύω πως ο άνθρωπος είναι πιο επικίνδυνος. Ας μη ξεχνάμε πως είμαστε το μόνο είδος στον πλανήτη που σκοτώνει απλά για ευχαρίστηση. Θα έλεγα πως το ποσοστό 99,9% των περιστατικών δαγκώματος φιδιού, είναι καθαρά ανθρώπινο φταίξιμο, καθώς ο άνθρωπος εισβάλλει συνήθως στο φυσικό περιβάλλον του ζώου και αυτό το μόνο που έχει να κάνει είναι να αμυνθεί για να προστατευτεί. Φόβος υπάρχει όσο υπάρχει η άγνοια των ανθρώπων γύρο από το θέμα των ερπετών. Η άγνοια είναι αυτή που σκοτώνει και όχι η γνώση. Το θετικό είναι ότι υπάρχει η εξέλιξη γύρο από αυτό το θέμα, το ενδιαφέρον του κόσμου για ενημέρωση μεγαλώνει και οι έγκυρες πηγές πληροφόρησης αυξάνονται όλο και περισσότερο.

Η οχιά είναι το πιο επικίνδυνο φίδι που υπάρχει στην Κύπρο. Σε περίπτωση δαγκώματος από οχιά ποια είναι τα βήματα που πρέπει να ακολουθήσουμε για έγκαιρη αντιμετώπιση;
Σε περίπτωση δαγκώματος οχιάς πρέπει να ακολουθήσουμε πολύ απλά βήματα, χωρίς πανικό και άγχος. Παλαιότερα, χρησιμοποιούσαν διαφορετικές μεθόδους αντιμετώπισης, για παράδειγμα το ρούφηγμα του δηλητήριου από την πληγή. Τώρα όμως, έχοντας 2 μέχρι 8 ώρες μέχρι την επιδείνωση της κατάστασης, το ποιο αποτελεσματικό πράγμα που μπορούμε να κάνουμε είναι να μην κάνουμε τίποτα! Απλά να κατευθυνθούμε στο πλησιέστερο νοσοκομείο για περίθαλψη και χορήγηση ενέσιμης κορτιζόνης. Σε καμία περίπτωση δεν συστήνεται ο αντιοφικός ορός, καθώς θεωρείται εξίσου επικίνδυνος με το δηλητήριο. Η ανάρρωση εξαρτάται από πολλούς παράγοντες όπως για παράδειγμα το βάρος, την ανθεκτικότητα ενός οργανισμού, η τελευταία φορά που έφαγε το συγκεκριμένο άτομο και φυσικά το σημείο δαγκώματος.

Έχουμε δει πως μέσα από το επάγγελμα σου προσπαθείς να προσφέρεις την απαραίτητη γνώση στον κόσμο για την πρόληψη και την αντιμετώπιση επικίνδυνων περιστατικών που αφορούν το δάγκωμα από οχιά. Πιστεύεις πως υπάρχει ακόμα σε μεγάλο βαθμό άγνοια γύρο από αυτό το θέμα;

Σε σχέση με πιο παλιά τα πράγματα τώρα είναι καλύτερα. Σίγουρα, ο κόσμος τώρα έχει άμεση και έγκυρη πρόσβαση μέσω του διαδικτύου και είναι πιο δεκτικός στην σωστή πληροφόρηση. Παρατηρώ το ενδιαφέρον του κόσμου και μέσα από τα διάφορα σεμινάρια στα οποία διοργανώνω σε σχολεία, ομάδες πρώτων βοηθειών και σε διάφορα άλλα οργανωμένα σύνολα, αλλά και με την περαιτέρω ενημέρωση μέσα από τα ντοκιμαντέρ και τις συνεντεύξεις μου στα διάφορα μέσα μαζικής ενημέρωσης. Βλέπω πως ομάδες ανθρώπων, όπως οι κυνηγοί, που παλαιότερα είχαν αρνητική συμπεριφορά ως προς τα ερπετά, πλέον άλλαξαν συμπεριφορά και επιθυμούν την ενημέρωση για πρόληψη και αντιμετώπιση ατυχημάτων. Σκοπός άλλωστε είναι να σώζονται ανθρώπινες ζωές αλλά και οι ζωές των ερπετών για να υπάρχει σωστή ισορροπία στον πλανήτη.

Γενικά, υπάρχει θέληση του κόσμου για ενημέρωση; Ή πολλοί καταφεύγουν ακόμα στην «εύκολη λύση» του να σκοτώσουν ή να τραυματίσουν ένα ερπετό με βάναυσο τρόπο;

Πλέον, ο κόσμος έχει συνειδητοποιήσει πως η «εύκολη λύση» είναι η ενημέρωση, η προσοχή για την αποφυγή τυχών ατυχημάτων και φυσικά ο σεβασμός των ζώων και του φυσικού περιβάλλοντος. Ευτυχώς ο κόσμος διψά για γνώση και αυτό είναι κάτι το οποίο εκλαμβάνω από τα σεμινάρια μου. Στο τέλος κάθε σεμιναρίου δημιουργούνται απορίες από τον κόσμο ζητώντας τις ανάλογες απαντήσεις. Πολλοί μάλιστα είναιαυτοί που παρακολουθούνε τα σεμινάρια ξανά και ξανά.

Οι παλαιότερες γενιές αντιμετώπιζαν τα φίδια με τρόμο και προκατάληψη. Με ποιους τρόπους μπορεί η νέα γενιά και τα παιδιά να ενημερωθούν, γύρο από αυτό το θέμα;

Όπως έχω προαναφέρει, η σωστή ενημέρωση μπορεί να γίνει μέσα από το διαδίκτυο, μέσα από σεμινάρια και ντοκιμαντέρ. Γνωρίζοντας απλά
τα βασικά και πως να προφυλαχτούν από την Κυπριακή οχιά που είναι το πιο επικίνδυνο είδος που έχουμε στη Κύπρο μπορούν πολύ εύκολα να προστατευτούν ανά πάσα στιγμή.