Μαμά στη σύγχρονη κοινωνία
Η μητρότητα είναι κάθε άλλο από απλή στη σύγχρονη κοινωνία. Όλες οι μητέρες μοιράζονται ένα κοινό νήμα – το συνεχή αγώνα για να αντιμετωπίσουν τις οικονομικές πιέσεις και τις κοινωνικές προσδοκίες, διατηρώντας παράλληλα την ταυτότητά τους και δημιουργώντας μια ασφαλή ζωή για τα παιδιά τους. Η Νικολίνα Ζεύκα, που είναι μητέρα τριών παιδιών, μας παρείχε μια πολύ ενδιαφέρουσα εικόνα του κόσμου της ως μητέρα και εργαζόμενη.
Της Ιωάννας Τζούλιου
Πες μας για τον εαυτό σου. Τι κάνεις στην καθημερινότητα σου, που δουλεύεις;
Ζω και εργάζομαι στο Παραλίμνι τα τελευταία είκοσι χρόνια. Δουλεύω στην οικογενειακή επιχείρηση του άνδρα μου, η οποία συσχετίζεται με θαλάσσια αθλήματα. Η καθημερινότητα μου είναι γεμάτη από δραστηριότητες και αναπάντεχες εκπλήξεις. Ο πρωινός καφές με τις φίλες μου είναι νόμος απαράβατος, διότι μου δίνει πολλή δύναμη. Φυσικά, κατά τους καλοκαιρινούς μήνες, καθημερινά πηγαίνω στη δουλειά μου, όπου εργάζομαι από το πρωί μέχρι αργά το βράδυ. Κατά τη χειμερινή περίοδο, το πρόγραμμα μου είναι πολύ πιο χαλαρό, όμως δεν παύει να είναι και πάλι γεμάτο. Όταν είσαι πια μητέρα, το πρόγραμμα δεν είναι σχεδόν ποτέ ήπιο. Ωστόσο, όσο φορτωμένο πρόγραμμα κι να έχω, πάντα βάζω ως μια προτεραιότητα μέσα στη μέρα μου τη γυμναστική, διότι είναι ο χρόνος που αφιερώνω για τον εαυτό μου και αυτή μου δίνει άφθονη ενέργεια! Λόγω της δουλειάς μου στην οικογενειακή μας επιχείρηση, έχω την ευκαιρία να βλέπω καθημερινά το απέραντο γαλάζιο της θάλασσας, αλλά και να κάνω αναζωογονητικά σπορ όπως, wake surf , water-ski και wake board. Να προσθέσω, πως έχω δίπλωμα καπετάνιου Skipper, ταχύπλοου σκάφους, ναυαγοσώστη με ασημένιο μετάλλιο και δίπλωμα πρώτων βοηθειών.
Πόσα παιδιά έχεις; Πόσων χρονών ήσουν όταν έγινες μητέρα πρώτη φορά;
Έχω τρία παιδιά. Τον Παναγιώτη που είναι δεκαοκτώ ετών στρατιώτης, τη Ζαφείρω που είναι δεκατεσσάρων ετών και είναι μαθήτρια Γυμνασίου, και τον Γιώργο που είναι δώδεκα ετών, μαθητής επίσης. Αφού είχα ερωτευθεί κεραυνοβόλα τον άντρα μου τον Μάριο, αποκτήσαμε το πρώτο μας παιδί όταν ήμουν είκοσι ετών, σε αρκετά νεαρή ηλικία, θα έλεγα. Στην πορεία, ακολούθησε ο ερχομός και των άλλων δύο μας παιδιών.
Πώς είναι να είσαι μητέρα και να είσαι επίσης εργαζόμενη/ επιχειρηματίας;
Δεν θα κρύψω ότι το να αποκτήσεις παιδιά σε τόσο μικρή ηλικία, αλλά και να εργάζεσαι ταυτόχρονα, είναι μια μεγάλη πρόκληση για μένα. Πάρα πολλές φορές νιώθω σαν να βρίσκομαι πάνω σε τρενάκι «Roller Coaster». Εάν δεν είχαμε αυτή τη ένωση με την οικογένεια μου, δεν θα επέτρεπε στη καθημερινότητα μου να κυλάει τόσο ομαλά. Έχοντάς τους δίπλα μου, όλα μπαίνουν στη θέση τους. Η ανιδιοτελής τους αγάπη αλλά και στήριξη τους, μου δίνει δύναμη, ώθηση και σθένος να μην τα παρατάω. Το κλειδί για να μπορώ να ισοζυγώ τη ζωή μου ως μητέρα και επίσης ως εργαζόμενη, είναι να κρατάω πάντα τις ισορροπίες. Το περιβάλλον της δουλειάς μου κοντά στη θάλασσα, μου χαρίζει ηρεμία και με βοηθά στο να αυτοσυγκεντρώνομαι. Μέσα από τα χρόνια και τις εμπειρίες της ζωής μου, έχω διδαχθεί να δίνω βάση και ουσία σε αυτά που έχουν πραγματική σημασία, και όχι σε ανούσια πράγματα.
Τι έπρεπε να αφήσεις πίσω σου και να θυσιάσεις, για να βρίσκεσαι εδώ που είσαι σήμερα;
Όταν ήμουν δεκαεννιά ετών, αναγκάστηκα να αφήσω πίσω μου τα πάντα. Άφησα πίσω μου την πατρίδα μου, τους φίλους και τους γονείς μου, μετακομίζοντας εδώ, για να ακολουθήσω την καρδιά μου δίπλα στον σύντροφο μου, σε αυτό το όμορφο νησί. Στα είκοσι έξι μου, ήμουν ήδη μητέρα τριών παιδιών, εργαζόμενη σε μια πολύ απαιτητική δουλειά. Το καλοκαίρι εργάζομαι αμέτρητες ώρες με αποτέλεσμα να έχω ως παράπονο μέσα μου, το ότι δεν απολάμβανα πολλές στιγμές με τα παιδιά μου. Το μυαλό μου είναι στη δουλειά μου, αλλά ταυτοχρόνως και στα παιδιά μου. Ως μητέρα έχω συνέχεια έγνοια για τα παιδιά μου όταν δεν βρίσκονται κοντά μου. Στα τριάντα μου όμως, συνειδητοποίησα πως όλοι οι κόποι μου, αλλά και οι ώρες που βρίσκομαι μακριά από τα παιδιά μου, λόγω του ότι εργάζομαι, είναι για τα παιδιά μου και για το καλύτερο απώτερο μέλλον τους. Τώρα πιά, στα τριάντα-οκτώ μου πλέον, είμαι σίγουρη πως όλες οι θυσίες που έχω κάνει άξιζαν τον κόπο χωρίς καμία αμφιβολία. Έχω φτάσει σε ένα σημείο που απολαμβάνω κάθε στιγμή με την οικογένεια μου, διότι αυτή είναι ό,τι πιο σημαντικό υπάρχει στη ζωή μου.
Πως καταφέρνεις να ξεχωρίζεις τι έχει προτεραιότητα σε οτιδήποτε μπορεί να προκύψει ως μητέρα και εργαζόμενη;
Οι προτεραιότητες που έχω, αλλάζουν ανάλογα και με τις καταστάσεις που προκύπτουν. Τις περισσότερες φορές, προτεραιότητα στη ζωή μου έχουν τα παιδιά μου, όμως δεν μπορώ να κρύψω το γεγονός ότι πολλές φορές άθελα μου προτεραιότητα έχει και η δουλειά μου. Θεωρώ πως όσο πιο εύκολα μαθαίνουμε να προσαρμοζόμαστε με τις καταστάσεις που προκύπτουν στη ζωή μας, τόσο πιο εύκολα ισορροπούμε, ιεραρχούμε και ταξινομούμε τις προτεραιότητες μας. Το γεγονός ότι η δουλειά μου παίρνει τόσο πολύ χρόνο από τη προσωπική μου ζωή και συνεπώς το ότι λείπω από το σπίτι αρκετές ώρες, έφερε αρκετά, όχι όμως άλυτα, προβλήματα στη ζωή μου ως μητέρα.
Τι σημαίνει μητρότητα για σένα;
Η μητρότητα για ‘μένα, συνεπάγεται με αγνή αγάπη. Αγάπη που δεν έχει όρια. Αγάπη που είναι απεριόριστη, ανιδιοτελής και φτάνει μέχρι το συν άπειρο. Ως μητέρα, έμαθα τι σημαίνει αληθινή και παντοτινή αγάπη για τα παιδιά μου, που με ωθεί στο να τους στηρίζω σε όλη τη πορεία της ζωής τους, που με κάνει να στέκομαι δίπλα τους, βράχος και να τους βοηθώ με όλες τις αποφάσεις που θα χρειαστεί να πάρουν στη μετέπειτα ζωή τους, είτε είναι εύκολες, είτε είναι δύσκολες, είτε είναι σωστές είτε δεν είναι. Ως μητέρα δίνω το εκατό τις εκατό του εαυτού μου στα παιδιά μου, να είμαι δίπλα τους πάντα, χωρίς οποιαδήποτε αντάλλαγμα.
Ποιος πιστεύεις είναι ο ρόλος της μητέρας στη σύγχρονη κοινωνία; Ποιες δυσκολίες έχει να αντιμετωπίσει;
Στη σύγχρονη κοινωνία που ζούμε, μπορώ να εκφράσω με σιγουριά πως είναι ειλικρινά πολύ δύσκολο, περίπλοκο και καθόλου απλό, να είσαι μητέρα και παράλληλα να καταφέρνεις να αποκτήσεις τη θέση σου ως γυναίκα. Όλα όμως είναι σχετικά με το πείσμα και τη θέληση που έχω. Ως σύγχρονη μητέρα καλούμαι να είμαι την ίδια στιγμή μάνα, σύζυγος, ψυχολόγος, φίλη αλλά και γυναίκα. Είναι μια πρόκληση. Κάτι που θέλω να προσθέσω είναι πως αντιμετωπίζω διάφορα εμπόδια ως γυναίκα που εργάζεται σε μια όχι και τόσο «γυναικεία δουλειά» λόγω της εσφαλμένης αντιμετώπισης που βιώνω από άλλους. Γι’ αυτό θεωρώ, πως ο σεβασμός μεταξύ των ανθρώπων έχει ύψιστη σημασία και δυστυχώς, δεν υπάρχει στο βαθμό που θα έπρεπε.
Πως πιστεύεις πως άλλαξε η ζωή των μητέρων σήμερα σε σχέση με παλαιότερες εποχές;
Θυμάμαι τότε που ήμουν εγώ παιδί, κατά τη διάρκεια της δεκαετίας του 90’, όπου μεγάλωσα σε μια σχετικά μεγάλη πόλη, τη Βάρνα. Έπαιζα και γύριζα ελεύθερη με τους φίλους και τις φίλες μου όλη μέρα, χωρίς να έχω τηλέφωνο ή άλλο μέσο επικοινωνίας με τη μητέρα μου, η οποία βρισκόταν σπίτι. Ο μόνος τρόπος που μπορούσα να συνομιλήσω με τη μητέρα μου ήταν από το δρόμο κι εκείνη στο μπαλκόνι. Προφανώς, αντιλαμβάνομαι πως η γενιά μου ήταν ανεξάρτητη και δεν είχε εισχωρήσει η τεχνολογία στη ζωή μας, σε αντίθεση με τα σημερινά παιδιά. Αυτό, οδήγησε στο να ανεξαρτητοποιηθούμε με μεγαλύτερη ευκολία από τους γονείς μας. Ως εκ τούτου, οι μητέρες τότε, μεγάλωναν τα παιδιά τους με εντελώς διαφορετικό τρόπο απ’ ότι σήμερα. Εκτός αυτού, οι μητέρες τον τότε καιρό, ζούσαν με άλλους ρυθμούς. Ήταν κυρίως σπίτι, έχοντας ως ευθύνες να φροντίζουν τα παιδιά τους και να συντηρούν το σπίτι. Δεν είχαν τις πιέσεις και απαιτήσεις της σύγχρονης κοινωνίας που έχουν οι εργαζόμενες μητέρες τη σημερινή εποχή. Όλα είναι διαφορετικά τώρα. Οι μητέρες καλούνται να αντιμετωπίσουν τις απαιτήσεις που έρχονται στο προσκήνιο και να υπέρ-προστατεύουν τα παιδιά τους.
Ποιες είναι οι ανησυχίες σου ως μητέρα;
Από τη στιγμή που έγινα μητέρα, οι ανησυχίες μου δεν σταματούν ποτέ. Όταν τα παιδιά μου ήταν σε μικρή ηλικία ανησυχούσα εάν θα τα καταφέρουν στο σχολείο ως μαθητές. Σε μεταγενέστερη φάση, ανησυχούσα εάν θα αποκτήσουν φίλους και εάν θα καταφέρουν να πάρουν τις σωστές αποφάσεις για τους ίδιους, όσο αφορά σοβαρά ζητήματα. Όταν τελειώσουν το σχολείο, έρχονται οι ανησυχίες για τις σπουδές που θα επιλέξουν και για το εάν θα τους ευχαριστεί αυτό που θα επιλέξουν. Όταν τελειώσουν τις σπουδές τους, έρχονται οι ανησυχίες για τη δουλειά τους… και ο φαύλος κύκλος αυτός δεν σταματάει ποτέ. Επί της ουσίας όμως, τίποτα απ’ όλα αυτά δεν έχουν και τόση καθοριστική σημασία, όταν γνωρίζω πως τα παιδιά μου είναι υγιή και πορεύονται στο μονοπάτι που λέγεται ζωή. Και ας κάνουν λάθη, και ας μάθουν από αυτά. Δεν ανησυχώ για πράγματα και καταστάσεις που δεν είναι στο χέρι μου.
Είναι εύκολο να είσαι μητέρα και εργαζόμενη στη Κύπρο, εάν δεν έχεις κάποια υποστήριξη (πχ από άτομα της οικογένειας);
Οφείλω να ομολογήσω πως το να είσαι μητέρα και εργαζόμενη γυναίκα, στην αυξανόμενα απαιτητική κοινωνία και συγχρόνως να πετύχεις τους προσωπικούς σου στόχους αλλά και την «αξιοσύνη» σου, είναι πολύπλοκο. Η κοινωνία έχει ταυτίσει πως η γυναίκα είναι συνυφασμένη με τη μητρότητα. Ως γυναίκα όμως, έχω την ανάγκη και της προσωπικής μου ανάπτυξης. Εργαζόμουν πριν γίνω μητέρα και είναι φυσικό για εμένα να εργάζομαι και ως μητέρα. Είμαι πολύ τυχερή που ο περίγυρος μου, δηλαδή ο σύζυγος μου, οι γονείς του και κατ’ επέκταση όλη η οικογένεια του αλλά και οι φίλες μου, με βοηθούν με κάθε δυνατό τρόπο στην καθημερινότητα μου. Βοηθάμε ο ένας τον άλλον και αυτό είναι αξία ανεκτίμητη. Χωρίς τη στήριξη αλλά και υποστήριξη τους, δεν πιστεύω πως θα είχα καταφέρει να φτάσω εδώ που είμαι σήμερα. Άρα, όχι, είναι γεγονός ότι εάν δεν υπάρχει υποστήριξη, η καθημερινότητα μιας εργαζόμενης μητέρας είναι πολύ δύσκολη και είναι μια πρόκληση να τα φέρει όλα εις πέρας.
Θα ήθελες να δώσεις κάποιες συμβουλές σε άλλες εργαζόμενες μητέρες;
Το να δίνεις συμβουλές είναι εύκολο, στην πράξη όμως είναι εντελώς διαφορετικό. Εγώ, μπορώ να δώσω ως εργαζόμενη μητέρα στις υπόλοιπες μητέρες που τις νιώθω, τη δική μου συνταγή για την ευτυχία, η οποία είναι: όταν η ζωή σου δίνει λεμόνια, κάνε κέικ σοκολάτας και άφησε τους άλλους να αναρωτιούνται.