“Είναι εντάξει να είσαι διαφορετικός”

Της Βέρας Κοσμά

(Μαργαρίτα Μαρτή, 35 χρονών, Σωτήρα)

Η Μαργαρίτα γεννήθηκε με παράλυση του αριστερού άνω άκρου της (μαιευτική παράλυση εκ γενετής) όμως αυτό δεν την εμπόδισε να κυνηγήσει τα όνειρα της καθώς πρόκειται για μια σπουδαία ζωγράφο, ενώ παράλληλα εξασκεί το επάγγελμα της δασκάλας.

Η μαιευτική παράλυση είναι η παθολογία εκείνη που το παιδί γεννιέται με παράλυση του βραχιονίου πλέγματος. Αυτό οφείλεται σε κάκωση του βραχιονίου πλέγματος κατά τη διάρκεια του τοκετού. Η συχνότητα εμφάνισης είναι μέχρι 1 περιστατικό ανά 1000 γεννήσεις ζωντανών παιδιών. Ένα τέτοιο περιστατικό είναι και η Μαργαρίτα Μαρτή από την Σωτήρα, η οποία γεννήθηκε με στριφογυρισμένο χέρι.

Αν δεν το γνωρίζεις, δεν το βλέπεις, δεν το καταλαβαίνεις. Η Μαργαρίτα μεγάλωσε φυσιολογικά όπως όλα τα παιδιά. Προσωπικά τη θυμάμαι από το σχολείο. Αν και ήταν ένα μικροκαμωμένο κορίτσι που δεν ξεπερνούσε τα 40 κιλά, όλοι τη θαύμαζαν για το κοφτερό μυαλό της, αλλά και για την ευγένειά της. Πάντα είχε γύρω της άτομα που την αγαπούσαν και που ήθελαν να είναι συνεχώς δίπλα της.

Οι γιατροί και οι φυσιοθεραπείες ήταν πάντοτε μέρος της ζωής της, οι υπόλοιποι όμως δεν γνωρίζαμε τίποτα. Η Μαργαρίτα ήταν και είναι το χαμογελαστό κορίτσι που δεν διστάζει να μιλήσει για το πρόβλημά της, δεν θέλει όμως να εστιάζει σε αυτό. Όταν ήταν μικρή είχε υποβληθεί σε επέμβαση για το χέρι της, χωρίς όμως να έχει αποτέλεσμα. Αυτό είχε ως συνέπεια να αποφεύγει να χρησιμοποιεί το αριστερό της χέρι, γεγονός που συνέβαλε ώστε να αναπτύξει σοβαρής μορφής σκολίωση.

Όταν η Μαργαρίτα κλείνει 18 χρονών και όλοι οι συμμαθητές της πηγαίνουν για σπουδές η ίδια αναγκάζεται να μεταβεί στην Αμερική για να κάνει μια σοβαρή επέμβαση. Αν και πέρασε στο Παιδαγωγικό Τμήμα, αναβάλει τα σχέδια της για ένα χρόνο αφού προτεραιότητα έχει η υγεία της. Όπως μας εξομολογήθηκε πριν κάνει την εγχείρηση δεν είχε αντιληφθεί την σοβαρότητα αυτής της επέμβασης και τους κινδύνους τους οποίους έκρυβε.

Αφού επέστρεψε στην Κύπρο και ξεπέρασε τον κίνδυνο, έμαθε πως μπορούσε να χάσει τη ζωή της μετά από αυτή την επέμβαση. Όπως ήταν φυσικό η Μαργαρίτα αναστατώθηκε. Περνούσαν οι νύχτες χωρίς να μπορεί να κλείσει μάτι. Ήταν συνεχώς αγχωμένη. Τότε ήταν που οι γονείς της, θέλοντας να της αποσπάσουν λίγο την προσοχή, της πρότειναν να ασχοληθεί με την ζωγραφική. Ήξεραν πως είναι κάτι που αγαπά πολύ και πίστευαν πως η ενασχόληση αυτή θα την βοηθούσε να ξεφύγει και να ηρεμήσει λιγάκι. Έτσι και έγινε. Άρχισε σιγά-σιγά να χαλαρώνει, οι ώρες της να περνάνε ανέμελα και οι σκέψεις της να μεταφέρονται στη δημιουργία.

Την επόμενη χρονιά ξεκινά τις σπουδές της στο Πανεπιστήμιο Κύπρου και παράλληλα συνεχίζει να ζωγραφίζει, να ψάχνει για την τέχνη, να μαθαίνει, να ενημερώνεται συνεχώς και να είναι μέλος του Ομίλου Τέχνης.

Με το τέλος των σπουδών της, αποφασίζει να αποκτήσει το μεταπτυχιακό της, με θέμα «Δημιουργικές τέχνες στην εκπαίδευση», στην Αγγλία. Αυτή η περίοδος για την Μαργαρίτα ήταν άκρως εποικοδομητική. Ζωγράφιζε ακούραστα, ασταμάτητα και όπως ήταν αναμενόμενο, κάπου εκεί ήρθε και η πρώτη ατομική της έκθεση, μετά από παρότρυνση του Χρίστου Πίτσιλλου, ‘Η απόδραση του Πινολίνο’.

Η κορύφωση των κόπων της, της εξαιρετικής δουλειάς, αφοσίωσης και επιμονής της. Τα έργα της ξεχώρισαν για τη λεπτομέρειά τους, με στοιχεία ποπ- σουρεαλισμού. Κάθε πίνακας της εξιστορούσε και ένα παραμύθι, μια ιστορία, με τον θεατή να πηγαίνει χρόνια πίσω, να συναντά στοιχεία από την κυπριακή ιστορία και παράδοση, λεπτεπίλεπτους αγγέλους, μυθικά όντα, περίτεχνα κτίρια και δαντελένια σύννεφα. Στους πίνακες εμφανίζεται και το τοπικό στοιχείο της περιοχής των Κοκκινοχωρίων με μια απίστευτα παιχνιδιάρικη διάθεση. Έντονη επίσης είναι και η παρουσία του θηλυκού στοιχείου. Ακολούθησε η συμμετοχή της σε ομαδική έκθεση στην Φλωρεντία, η οποία στέφθηκε επίσης με μεγάλη επιτυχία και απέσπασε εξαιρετικές κριτικές.

Το ταλέντο της Μαργαρίτας δεν περιορίζεται μόνο στη ζωγραφική. Έχοντας και ταλέντο στην συγγραφή κειμένων, μας παρουσίασε το παραμύθι «Είναι εντάξει να είσαι διαφορετικός». Το παραμύθι αυτό αποτέλεσε την πρώτη της συγγραφική απόπειρα, που έγινε με τη στήριξη και εικονογράφηση της καλή της φίλης, Αντιγόνης Αδάμου. Πρόκειται για ένα πραγματικά πολύ όμορφο παραμύθι, που κυκλοφορεί τόσο στα ελληνικά όσο και στα αγγλικά. Το συγκεκριμένο παραμύθι ήταν ένα πείραμα γι’ αυτήν. Το έγραψε έχοντας υπόψη της τους γονείς μικρών παιδιών, θέλοντας να περάσει το μήνυμα, πως είναι ωραίο να έχουν παιδιά που είναι διαφορετικά. «Δεν γεννηθήκαμε όλοι ποδοσφαιριστές, ούτε έχουμε όλοι ταλέντο στην τέχνη και την μουσική. Ο κάθε ένας μας έχει τις αδυναμίες του αλλά έχει και τα δυνατά του σημεία. Όλοι έχουν κάτι διαφορετικό από τον άλλο. Απλά πρέπει να το ανακαλύψουμε.

Το έγραψε, έχοντας στο μυαλό της παιδιά, που δεν είναι όπως τα υπόλοιπα και που νιώθουν άσχημα γι’ αυτό. Και καμιά φορά τους στοιχίζει. Μη μπορώντας να το αποδεχθούν, το κουβαλούν σαν βάρος για την υπόλοιπη ζωή τους. Αυτό είναι λάθος. Και πολλές φορές τους στοιχίζει, άδικα.

«Είναι φυσιολογικό τα παιδιά να έχουν ανασφάλειες», μας αναφέρει και συνεχίζει «Το παράλογο θα ήταν να μην είχαν, στην σημερινή μας κοινωνία. Όλοι έχουν. Αλλά σημαντικό είναι, να μην τονίζονται αυτές. Πρέπει να εστιάζουμε στις δυνατότητες του κάθε παιδιού, να το επιβραβεύουμε για αυτά που κάνει καλά και να προσπαθούμε να συμβάλουμε στο να βελτιώσει τα «αδύναμα» σημεία του.

Αν μπορούσε να γυρίσει τον χρόνο πίσω, θα επιδίωκε να μάθει περισσότερα τεχνολογικά θέματα, παρά κλασικά μιας και είχε ακολουθήσει κλασικό κλάδο στο λύκειο. Ο λόγος; «Γιατί πλέον τα άτομα που κατέχουν ένα τεχνολογικό υπόβαθρο, έχουν ένα σημαντικό πλεονέκτημα, καθώς μπορούν να χρησιμοποιήσουν την τεχνολογία για να βελτιώσουν την ποιότητα ζωής τους και να υλοποιήσουν ιδέες που μπορούν να επηρεάσουν θετικά χιλιάδες ανθρώπους». Γι’ αυτό άλλωστε επιδιώκει να χρησιμοποιεί τεχνολογία και στη διδασκαλία της. Θεωρεί τον εαυτό της τυχερό που το σχολείο της είναι ένα από τα λίγα σχολεία στην επαρχία που διαθέτουν τάμπλετς.

Στην ερώτηση μου για το αν έχει μετανιώσει για κάτι στη ζωή της μου απαντά: «Θεωρώ ότι πάντα υπάρχουν πράγματα για τα οποία μετανιώνουμε, αλλά προσωπικά το να σκέφτομαι τι θα συνέβαινε, αν δεν έπαιρνα τη μια απόφαση ή την άλλη, δεν ωφελεί σε κάτι πέρα από το να διασκεδάζει τη φαντασία. Άλλωστε το μόνο που έχουμε μπροστά μας είναι το παρόν και το μέλλον και ο χρόνος μας είναι το πιο πολύτιμο αγαθό που έχουμε, για να το σπαταλούμε στο να μετανιώνουμε τα λάθη του παρελθόντος».

Αυτή λοιπόν είναι η Μαργαρίτα Μαρτή. Μια ευγενική φυσιογνωμία που σε κάνει να την συμπαθήσεις με την πρώτη ματιά. Όταν την ακούσεις να μιλά, καταλαβαίνεις ότι απέναντί σου έχεις έναν άνθρωπο με μεγάλες ευαισθησίες. Η ίδια αποτυπώνει αυτές τις ευαισθησίες με κάθε τρόπο. Είτε είναι ένας λευκός καμβάς είτε ένα λευκό χαρτί.