Ο αυτισμός στις μέρες μας – Του Μάριου Χιναλλά

Ο αυτισμός παγκόσμια υπολογίζεται σε 67 εκατομμύρια άτομα, ενώ στην Κύπρο το 2017 υπήρχαν 4000 άτομα που διαγνωστήκαν με αυτισμό. Πριν από δέκα χρονιά ο αυτισμός επηρέαζε 1 στα 10.000 άτομα, ενώ με τις τελευταίες μετρήσεις επηρεάζει 1 στα 150.

Ο αυτισμός είναι μια διαταραχή που εμφανίζεται στα πρώτα τρία χρονιά της ζωής και είναι μια πολύπλοκη αναπτυξιακή διαταραχή. Ο αυτισμός είναι το αποτέλεσμα μιας νευρολογικής δυσλειτουργίας που επιδρά στην λειτουργικότητα του εγκέφαλου. Το ποσοστό εμφάνισης του είναι σε αναλογία 4/1 σε αγόρια έναντι των κοριτσιών και δεν έχει επιλεκτικότητα σε φυλές εθνικότητες και κοινωνικές ομάδες. Οι πιθανότητες να γίνει διάγνωση του αυτισμού δεν σχετίζεται αποκλειστικά με το οικογενειακό εισόδημα, τον τρόπο ζωής ή το μορφωτικό επίπεδο.

Άτομα με αυτισμό έχουν διαφορές στην φυσιολογική ανάπτυξη του εγκέφαλου όσον αφορά τις περιοχές της κοινωνικής αντίδρασης της επικοινωνίας. Παιδιά και ενήλικες που έχουν διαγνωστεί με αυτισμό έχουν δυσκολίες στη λεκτική και μη λεκτική επικοινωνία, επίσης δυσκολεύονται στην συναναστροφή με άλλους ανθρώπους και με τις δραστηριότητες παιχνιδιού και ελευθέρου χρόνου. Ωστόσο, σε μερικές περιπτώσεις μπορεί να εμφανιστεί επιθετικότητα ή αυτό-καταστροφικές συμπεριφορές. Επίσης, άτομα με αυτισμό κάνουν επαναλαμβανόμενες κινήσεις όπως, περιστροφές, χτύπημα χεριών κλπ. και ενίοτε έχουν ασυνήθιστες αντιδράσεις σε άτομα, αλλά και δυσκολία στην αλλαγή της καθημερινότητας τους. Επίσης, μπορεί να εμφανίζουν και υπερ-ευαισθησία όσον αφορά τις πέντε αισθήσεις.
Η έγκαιρη διάγνωση στα παιδιά με αυτισμό είναι ιδιαίτερα

σημαντική, γιατί ακολουθεί η αξιολόγηση και έτσι αναγνωρίζονται οι ικανότητες και οι δυνατότητες – αδυναμίες του κάθε παιδιού. Ωστόσο, επειδή δεν υπάρχει θεραπεία για τον αυτισμό πρέπει να γίνει σωστή ενημέρωση και εκπαίδευση προς τους γονείς σχετικά με αυτό.
Η φαρμακευτική αγωγή έχει ως σκοπό αρχικά την σωματική βελτίωση και θεραπεία (όπως επιληπτικές κρίσεις) και
επίσης την μείωση των αρνητικών συμπεριφορών (όπως άγχος, επιθετικότητα κτλ.), αυτό είναι σίγουρα ένα σημαντικό βοήθημα ώστε να γίνει πιο διαχειρίσιμη και αντιμετωπίσιμή η κατάσταση.
Στην Κύπρο υπάρχουν μεγάλες ελλείψεις στις υπηρεσίες
που προσφέρει το κράτος στα άτομα με αυτισμό. Η θεραπείες που ακολουθεί ένα άτομο με αυτισμό συνήθως είναι: ψυχοθεραπεία, λογοθεραπεία, ειδικό παιδαγωγικό πρόγραμμα. Η παρέμβαση κάθε φορά πρέπει να στοχεύει αρχικά στο
παιδί και στην συνέχεια στην οικογένεια και το εκπαιδευτικό πλαίσιο που φοιτά. Επίσης, ο ψυχοθεραπευτής δουλεύει με τους γονείς, ώστε να εκπαιδευτούν καταλληλά πάνω στο
θέμα του αυτισμού, για να μπορούν με τη σειρά τους να βοηθήσουν το παιδί στο σπίτι και στο κοινωνικό σύνολο. Ο θεραπευτής εναλλακτικά μπορεί να κάνει επίσκεψη στο σπίτι ή να δει βίντεο αναφορικά με τις αντιδράσεις του παιδιού σε διαφορετικό περιβάλλον. Έτσι θα μπορέσει να δώσει οδηγίες
με βάση πραγματικές συνθήκες για το πως να χειριστούν την κατάσταση αναλόγως περιβάλλοντος. Επίσης, θα πρέπει να συνεργάζεται και με τον εκπαιδευτικό του ειδικού η γενικού πλαισίου φοίτησης, για να παράσχει οδηγίες και να λάβει απαραίτητες πληροφορίες.
Με την κατάλληλη αντιμετώπιση και θεραπεία, πολλές από
τις συμπεριφορές που έχει ένα άτομο με αυτισμό μπορεί
να αλλάξουν και να βελτιωθούν σημαντικά. Σε κάποιες περιπτώσεις μάλιστα το παιδί ή ο ενήλικας φτάνει σε σημείο να μην μπορεί να ‘’ξεχωρίζει’’ στο υπόλοιπο κοινωνικό σύνολο. Το μεγαλύτερο όμως ποσοστό των παιδιών και ενηλίκων, θα συνεχίζουν να δείχνουν σε κάποιο βαθμό εκδηλώσεις του αυτισμού καθ ́ όλη τη διάρκεια της ζωής τους.