Αναρωτήθηκες ποτέ πόσο ωφέλιμη είναι μια αποτυχία; – Της Ελένης Σεργίου
Ο φόβος της αποτυχίας απορρέει από τον φόβο της απόρριψης… Ο φόβος της αποτυχίας προκύπτει από τα βιώματα του ανθρώπου, κυρίως από την παιδική του ηλικία. Μεγαλώνουμε με το φόβο μην κάνουμε λάθη, μη πληγωθούμε, μη βγούμε για λίγο έξω από την τροχιά μας.
Κι όμως! Μέσα από τα λάθη μας και τις αποτυχίες μας μπορούμε να μάθουμε πολλά. Μια αποτυχία σε ένα διαγώνισμα, μια εξέταση, είναι τόσο σημαντική! Δεν πρέπει να υποτιμούμε την αξία που έχει μια αποτυχία γιατί μέσα από αυτήν μαθαίνουμε. Μπορεί να απογοητευτούμε, να τα βάλουμε με τον εαυτό μας, ίσως και να σκεφτούμε να τα παρατήσουμε.
Η αυτοεκπληρούμενη προφητεία (ψυχολογικός όρος χρησιμοποιήθηκε πρώτη φορά το 1949 από τον κοινωνιολόγο Robert Merton στο βιβλίο του «Κοινωνική Θεωρία και Κοινωνική Διάρθρωση» της αποτυχίας. Με αυτήν τη θεωρία, όταν ερμηνεύουμε αρνητικά μια κατάσταση, προεξοφλούμε υποσυνείδητα το αποτέλεσμα, με συνέπεια να μποϊκοτάρουμε τη συμπεριφορά μας και να αντιδρούμε ανάλογα, ουσιαστικά προκαλώντας μία μη επιθυμητή έκβαση. Σκέφτηκες ποτέ πόσα άφησες στη μέση ή από πόσα πράγματα παραιτήθηκες επειδή απλά απέτυχες; Πάντα μετά από μια αποτυχία σκοτεινιάζει όλος ο εσωτερικός μας κόσμος και ερχόμαστε αντιμέτωποι με τον εαυτό μας. Παράλληλα, με την αποτυχία εκδηλώνεται και η ντροπή. Ντροπή που αποτύχαμε, που δεν πετύχαμε τον στόχο μας και όλη αυτή αυτοκριτική μας οδηγεί σε ένα αδιέξοδο. Ο φαύλος κύκλος της αναβλητικότητας. Η αναβλητικότητα παρέχει μία προσωρινή ζώνη ασφάλειας, που κρατάει σε απόσταση την στρεσογόνο συνθήκη, την οποία αργά ή γρήγορα θα πρέπει να την αντιμετωπίσουμε.
Αν ήξερες πριν αποτύχεις ότι για να πετύχεις πρέπει να περάσεις από τρείς αποτυχίες θα ένιωθες τόσο άσχημα σε κάθε αποτυχία; Είναι ανεκτίμητη η αξία της αποτυχίας γιατί σμιλεύεται τόσο καλά το είναι μας κατά τη διάρκεια αυτής της κατάστασης, με αποτέλεσμα να γινόμαστε σοφότεροι και ποιο έτοιμοι να ξεπεράσουμε μελλοντικά εμπόδια. Επιπλέον μέσα από την αποτυχία ως άνθρωποι που είμαστε αναζητάμε στήριξη και συμπαράσταση από τους φίλους μας ή την οικογένειά μας, με αυτό το τρόπο ερχόμαστε ποιο κοντά τους και ενδυναμώνουμε τη σχέση μας μαζί τους. Αντιλαμβανόμαστε ποιοι μας αγαπάνε για αυτό που πραγματικά είμαστε και όχι γι’ αυτό που θα γίνουμε.
Ο Νelson Madela είχε πει: «Μη με κρίνεις από τις επιτυχίες μου, κρίνε με από το πόσες φόρες έπεσα αλλά ξανασηκώθηκα όρθιος.» Και είχε τόσο δίκαιο. Η πίστη στη ζωή μας, στον εαυτό μας είναι μεγάλο κεφάλαιο. Ο κάθε άνθρωπος έχει ανάγκη να πιστεύει σε κάτι. Να αντλεί δύναμη από κάπου και έτσι να μπορεί να προχωράει, χωρίς να χάνει την ψυχραιμία του. Γι’ αυτό φίλοι μου; Τι κι αν αποτύχετε; Θα αποτύχετε μια, δυο, τρείς φορές. Θα αποτύχετε ξανά. Μέχρι να γονατίσετε. Ε και; Η δύναμη που θα αποκτήσετε σε όλη αυτή την κατηφόρα θα σας βοηθήσει να φθάσετε ακόμα ποιο πέρα. Γι’ αυτό να μην φοβάστε την αποτυχία. Αντιμετωπίστε τον φόβο σας, προκειμένου να τον ξεπεράσετε! Μόλις τον νικήσετε, θα έχετε ήδη πετύχει!
