Ίσως αυτό που σε σκλαβώνει είναι η προσπάθεια να απελευθερωθείς
Tου Λώρενς Καλογραιάδη Ψυχολόγος/ψυχοθεραπευτής
Πριν από σχεδόν διακόσια χρόνια, ξεκίνησε στη Δανία ένας από που πιο σημαδιακούς έρωτες όλων των εποχών. Ο Soren Kierkegaard, ένας νεαρός διανοούμενος, συνάντησε τυχαία ένα λαμπερό κορίτσι, την Regine Olsen, και ξεκίνησε την μεγάλη προσπάθεια να την πλησιάσει. Μετά από 3 χρόνια, ο Kierkegaard κατάφερε να βρει το θάρρος να της ζητήσει να αρραβωνιαστούν. Αμέσως μετά όμως, το μυαλό του νεαρού φιλόσοφου άρχισε να τον βασανίζει.
Αμφέβαλλε αν είχε κάνει τη σωστή επιλογή – όχι αν η Regina ήταν η σωστή γυναίκα, ήταν ήδη σίγουρος για αυτό. Η κύρια του ανησυχία ήταν το πώς θα επιδρούσε ο γάμος στις πνευματικές του αναζητήσεις. Το μυαλό του νεαρού Soren ήδη ζύμωνε με πάθος και οργή μια σειρά από θέματα που στο μέλλον θα τον καθιστούσαν ως μια κορυφαία μορφή της σύγχρονης Ευρωπαϊκής φιλοσοφίας. Πίστευε όμως ότι για να ανελιχθεί θα έπρεπε να εγκαταλείψει κάθε τη δέσμευσή του με την Regine, γιατί αν ακολουθούσε το μονοπάτι της έγγαμης ζωής θα πρόδιδε το πραγματικό του κάλεσμα σε αυτή τη ζωή – την φιλοσοφία.
Συνεπώς, ο Kierkegaard διέκοψε τον αρραβώνα και αφιέρωσε το υπόλοιπο της ζωής του στη συγγραφή πολλών ορόσημων έργων, χωρίς να πλησιάσει ξανά το ενδεχόμενο οποιασδήποτε ερωτικής σχέσης. Το κόστος αυτής της θυσίας ήταν ολοφάνερο στους αναγνώστες του, αφού τοποθέτησε στο επίκεντρο όλων του των βιβλίων το φάντασμα της ζωής που είχε οραματιστεί ότι θα μπορούσε να είχε με την Regine. Φαίνεται ότι του ήταν ξεκάθαρο ότι με το να ακολουθήσει το πραγματικό του κάλεσμα, έχασε πολλές άλλες βαθιές εμπειρίες, ακόμη και τον έρωτα.
Θεωρώ ότι αυτή η αληθινή ιστορία έχει ιδιαίτερη σημασία, επειδή είναι ένα λαμπρό παράδειγμα κάποιου που ακολούθησε “το μονοπάτι της ελάχιστης αντίστασης”. Δηλαδή με το να μειώσουμε την προσκόλληση μας σε άλλα άτομα, σε πράγματα, και στον κόσμο γενικότερα, τόσο περισσότερο μπορούμε να απελευθερωθούμε από την απογοήτευση, το φόβο, τη θλίψη και τον θυμό.
Υπάρχει όμως μια πτυχή αυτής της τοποθέτησης που δεν με καλύπτει. Ας υποθέσουμε ότι έχουμε απελευθερωθεί από το κάθε τι που θα μπορούσε ενδεχομένως να εμποδίσει τον δρόμο μας. Η ερώτησή μου τότε είναι: το δρόμο προς ΤΙ;
Υποθέτω ότι η απάντηση είναι “προς την ειρήνη, την ελευθερία, την εκπλήρωση, κάποιο νόημα.” Εντάξει, δεκτό, δεν διαφωνήσω. Ίσως αυτό που με προβληματίζει είναι ότι κάποτε δίνουμε τόση πολλή έμφαση στη διαχείριση των εμποδίων, που ξεχνάμε ότι ο αρχικός μας στόχος ήταν να ΦΤΑΣΟΥΜΕ κάπου!
Ο στόχος δηλαδή δεν είναι να έχουμε ένα όσο πιο καθαρό μονοπάτι γίνεται, αλλά να το περπατήσουμε μέχρι τέλους. Και σίγουρα υπάρχουν τρόποι για να φτάσουμε εκεί, ανεξάρτητα από το πόσο αφοσιωμένοι είμαστε στην καθημερινότητα μας.
Αυτό πιστεύω καταρρίπτει το μεγαλύτερο εμπόδιο από όλα: ότι υπάρχει τρόπος να καθαρίσουμε για πάντα το μονοπάτι από εμπόδια και να απελευθερωθούμε από όλα μας τα βάσανα, μια και καλή.
Η ελπίδα ότι μπορούμε να αποβάλουμε όλο τον πόνο του παρελθόντος ή ακόμη και του μέλλοντος είναι ένα πολύ συχνό αίτημα στην έναρξη της ψυχοθεραπευτικής πορείας. Όπως εν τέλει γίνεται ξεκάθαρο, αυτό το αίτημα είναι αδύνατο να ικανοποιηθεί. Η συνειδητοποίηση αυτή και η διαχείρηση της σημασίας της αποτελούν, κατά την άποψη μου, την πραγματική αφετηρία της ψυχοθεραπείας.
Η ζωή θα μας πονέσει, ανεξάρτητα από το ποιο μονοπάτι θα επιλέξουμε. Όπως μας έδειξε ο νεαρός Soren, όλες οι επιλογές έρχονται με βαρύ κόστος.
Αλλά ίσως μπορούμε με κάποιο τρόπο να αντέξουμε αυτό το βάρος, χαμογελαστά και συνειδητοποιημένα, επειδή ακόμη και εάν γνωρίζουμε ότι το παιχνίδι της ζωής κάποια στιγμή θα τελειώσει, μπορούμε ωστόσο να το απολαύσουμε με τους δικούς μας όρους.
