Ένα ζεστό μπάνιο και ένα πιάτο φαγητό – Του Ζανέττου Λουκά
Το να πηγαίνεις από το τίποτα σε κάτι είναι πολύ πιο δυνατό από το να πηγαίνεις από το πολύ στο πιο πολύ. Η αντίθεση και όχι η ποσότητα, είναι αυτό που σε κάνει χαρούμενο.
Στα σκληρά ταξίδια πάντα χρειάζεται να έχεις υπομονή. Ίσως είναι και η πιο μεγάλη αρετή που ένας άνθρωπος χρειάζεται καθώς ετοιμάζεται για μία μεγάλη αποστολή. Ίσως απ’ την άλλη πλευρά να είναι και ο μεγάλος λόγος που οι μεγαλύτεροι σε ηλικία τα καταφέρνουν σε σχέση με πιο νεαρούς. Ένα βουνό και μία μεγάλη κορυφή σε ψηλό υψόμετρο χρειάζεται εξαιρετικά καλές αθλητικές επιδόσεις, έμπιστο εξοπλισμό, και μεγάλα αποθέματα υπομονής για να σε κρατήσουν στη πορεία όταν τα πράγματα δυσκολέψουν. Το ίδιο συμβαίνει και σε κάθε δύσκολη κατάσταση της ζωής. Ξεκινάμε όλοι με ένα στόχο όμως αυτό που έρχεται στη πορεία δεν ήταν μέσα στα πλάνα μας. Οι Αμερικάνοι συνήθως το ονομάζουν «when things go southways», εμείς το λέμε «όταν τα πράγματα πάνε στραβά». Εκεί ξεκινάει το μυαλό να κάνει διάφορα παιχνίδια, που είναι δύσκολο να τα κυριέψεις με τη σκέψη σου. Τότε είναι που ξεκινάς να εκτιμάς τα απλά.
∆εν θα ξεχάσω ποτέ τις επιστροφές από μεγάλα και δύσκολα ταξίδια. Σε μέρη μακρινά και για τον άνθρωπο αφιλόξενα, όπως για παράδειγμα στη ζούγκλα της Κόστα Ρίκα που είχα την ανάγκη να μιλήσω μετά από μέρες με κάποιο γνωστό μου άνθρωπο. Στον Αμαζόνιο, όπου είχα την ανάγκη να πατήσω σε στερεό έδαφος
και να νιώσω την ασφάλεια της καθημερινότητας, χωρίς να πιέσω το μυαλό μου να βρει λύσεις επιβίωσης. Στο Μοναστήρι των Σαολίν είχα την ανάγκη για ένα πιάτο φαγητό, κανονικό φαγητό, σε κανονικό πιάτο με μαχαίρι και πιρούνι. Και στα ψηλά βουνά των Άνδεων και του Κιλιμάντζαρο να νιώθω την ανάγκη, αυτή την τεράστια ανάγκη να κάνω ένα ζεστό μπάνιο, όταν μετά από αρκετές μέρες ένιωθα σαν ελέφαντας της Ζανζιβάρης που απολαμβάνει ένα δροσερό μπάνιο στις λάσπες ενός ποταμού.
Είχα διαβάσει πριν χρόνια μία φοβερή ιστορία από ένα βιβλίο με τίτλο «ENDURANCE» για το πλοίο Endurance του Βρετανού καπετάνιου Sir Ernest Shackleton, το οποίο κόλλησε στον πάγο της Ανταρκτικής και καταστράφηκε. Ο Shackleton και το 27μελές πλήρωμά του πέρασαν στη συνέχεια 19 μήνες – από τον Ιανουάριο του 1915 έως τον Αύγουστο του 1916 – κωπηλατώντας 800 μίλια με ασφάλεια σε μικροσκοπικές σωσίβιες λέμβους, με τις νυχτερινές θερμοκρασίες να αγγίζουν τους 10 βαθμούς υπό από το μηδέν. Ήταν συνεχώς παγωμένοι, μουσκεμένοι, πεινασμένοι και στερούμενοι ύπνου. Όλοι τους επέζησαν με μια περιστασιακά αιχμαλωτισμένη φώκια και φύκια. Είναι μια από τις πιο εκπληκτικές ιστορίες επιβίωσης που θα ακούσετε ποτέ.
Αλλά, για μένα, το πιο συναισθηματικό μέρος του βιβλίου Endur- ance ήρθε στο τέλος, όταν το πλήρωμα του Shackleton έφτασε τελικά σε έναν φαλαινοθηρικό σταθμό στο νησί της Νότιας Geor- gia, 1.600 μίλια ανατολικά της Αργεντινής.
Ο συγγραφέας Alfred Lansing γράφει: Κάθε άνεση που μπορούσε να προσφέρει ο φαλαινοθηρικός σταθμός τέθηκε στη διάθεση του Shackleton και του πληρώματος. Πρώτα απόλαυσαν τη λαμπρή πολυτέλεια ενός μακρού μπάνιου και μετά το ξύρισμα. Στη συνέχεια τους δόθηκαν νέα ρούχα από την αποθήκη του σταθμού, τους σέρβιραν ένα ζεστό γεύμα και κοιμήθηκαν για περίπου 12 ώρες.
Μπορείτε να φανταστείτε πόσο ωραία πρέπει να ένιωθαν ότι είχαν στη διάθεση τους ένα ζεστό χαλαρό μπάνιο χωμένο στους ατμούς, ένα ζεστό πλήρες γεύμα και ένα ζεστό κρεβάτι μετά από διαρκή παγωνιά και πείνα για 19 μήνες; Ένα περίεργο πράγμα στη ζωή είναι ότι όλοι προσπαθούν για μια καλή ζωή επειδή πιστεύουν ότι θα τους κάνει ευτυχισμένους. Αλλά αυτό που στην πραγματικότητα φέρνει ευτυχία είναι η αντίθεση μεταξύ αυτού που έχετε τώρα και ό,τι κάνατε.
Το καλύτερο ποτό που θα δοκιμάσετε ποτέ είναι ένα ποτήρι νερό βρύσης όταν διψάτε. Το καλύτερο φαγητό που θα φάτε ποτέ είναι το γρήγορο φαγητό όταν πεινάτε. Ο καλύτερος ύπνος που θα ζήσετε ποτέ είναι όταν το νεογέννητό σας μετά από καιρό καταφέρει να κοιμάται όλη τη νύχτα.
Στο βιβλίο του Band of Brothers για τις τελευταίες ημέρες του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου, ο Stephen Ambrose γράφει για έναν τραυματισμένο Αμερικανό στρατιώτη που έχει μεταφερθεί πίσω στη σκηνή του γιατρού. Ξέρει ότι γυρίζει σπίτι – ο πόλεμος του έχει τελειώσει. «Καθαρά σεντόνια αγόρια!». φωνάζει στους συναδέλφους του στρατιώτες που έχουν μείνει πίσω. «Καθαρά σεντόνια, το πιστεύεις! Καθαρά σεντόνια!». Η άγρυπνες νύχτες με το ένα μάτι ανοικτό να παρατηρείς τον εχθρό, και ο ύπνος σε αντίξοες συνθήκες μακριά από την ασφάλεια ενός σπιτικού, έκανε τους στρατιώτες να ονειρεύονται την κανονική ζωή και λίγα πράγματα κυνηγούσαν τη φαντασία τους όπως η αξιοπρέπεια των καθαρών σεντονιών. Όχι χρήματα ή status, σεβασμός ή δόξα. Μόνο η απόλυτη χαρά του καθαρού σεντονιού. Το να πηγαίνεις από το τίποτα σε κάτι είναι πολύ πιο δυνατό από το να πηγαίνεις από το πολύ στο λίγο πιο πολύ. Η αντίθεση, όχι η ποσότητα, είναι αυτό που σε κάνει χαρούμενο.
Οι άντρες του Shackleton το έμαθαν αυτό. Μετά τη δοκιμασία τους, βρήκαν τόση χαρά σε μικρά πράγματα που ποτέ πριν δεν είχαν σκεφτεί. Ένας ναύτης έγραψε στο ημερολόγιό του: «Μια από τις ωραιότερες μέρες που ζήσαμε ποτέ… είναι μεγάλη χαρά να είσαι ζωντανός».
Ο Alfred Lansing γράφει: «Σε αυτό το μοναχικό κόσμο του πάγου και του κενού, είχαν δοκιμαστεί και διαπιστώθηκε ότι ήθελαν να ζήσουν». Και η αντίθεση μεταξύ της ζωής με του θανάτου είχε φθάσει τόσο κοντά.
Αυτό είναι περίπου τόσο καλό όσο ακούγεται.