Τι μπορεί να πυροδοτήσει το άγχος;
Το άγχος είναι ένα αίσθημα φόβου, έγνοιας ή ανησυχίας, το οποίο οι περισσότεροι άνθρωποι βιώνουν περιστασιακά. Οι αγχωτικές και άγνωστες καταστάσεις που πυροδοτούν αυτά τα συναισθήματα αποτελούν στρεσογόνους παράγοντες.
Παρόλο που δεν είναι πάντα εφικτό να αποφευχθούν αυτοί οι παράγοντες, υπάρχουν τεχνικές που μπορούν να βοηθήσουν στη διαχείριση του άγχους σε συγκεκριμένες καταστάσεις.
Στο παρόν άρθρο παρατίθενται πληροφορίες σχετικά με τις τεχνικές διαχείρισης του άγχους και περιγράφονται οι διάφορες επιλογές θεραπείας για τους ανθρώπους που υποφέρουν από έντονο ή εξουθενωτικό άγχος.
Υπάρχουν πολλοί διαφορετικοί παράγοντες που προκαλούν άγχος. Ακολουθούν οκτώ κοινά παραδείγματα τέτοιων παραγόντων, καθώς και ο τρόπος διαχείρισής τους.
1. Κατανάλωση υπερβολικής ποσότητας καφεΐνης
Η καφεΐνη αυξάνει τα επίπεδα της επινεφρίνης στο σώμα. Η επινεφρίνη είναι μια από τις ορμόνες που παίζουν ρόλο στην αντίδραση πάλης ή φυγής.
Η κατανάλωση υπερβολικής ποσότητας καφέ και άλλων ροφημάτων που περιέχουν καφεΐνη μπορεί επομένως, να δημιουργήσει ένα αίσθημα άγχους και υπερέντασης.
Η κατανάλωση λιγότερης ποσότητας καφεΐνης μπορεί να λειτουργήσει βοηθητικά στη μείωση του άγχους.
2. Εξετάσεις
Είναι σύνηθες οι άνθρωποι να είναι αγχωμένοι πριν από κάποια εξέταση. Αυτό αποκαλείται άγχος των εξετάσεων και είναι ένα είδος άγχους απόδοσης.
Μερικές φορές, το άγχος των εξετάσεων οφείλεται σε ανεπαρκή μελέτη ή έλλειψη κατάλληλης προετοιμασίας. Άλλες φορές εμφανίζεται επειδή το άτομο φοβάται την αποτυχία. Αυτή η αίτια άγχους συχνά πηγάζει από μια έντονη πίεση για καλή απόδοση.
Μερικά σχολεία διαθέτουν ειδικά προγράμματα ή συμβούλους για να βοηθούν τους μαθητές να διαχειρίζονται το άγχος των εξετάσεων.
3. Κοινωνικές συναναστροφές
Μερικοί άνθρωποι ίσως αισθάνονται άγχος πριν από κάποια κοινωνική συνάθροιση ή ένα κοινωνικό γεγονός ή όταν γνωρίζουν ανθρώπους για πρώτη φορά. Για παράδειγμα, μπορεί να αισθάνονται ιδιαίτερα αγχωμένοι στις ακόλουθες περιστάσεις:
- Όταν δίνουν μια ομιλία ή μια παράσταση
- Όταν πηγαίνουν σε μια συνέντευξη
- Όταν γνωρίζουν μια μεγάλη ομάδα αγνώστων
Ένας βαθμός άγχους σε αυτές τις περιστάσεις είναι φυσιολογικός. Μερικές φορές ωστόσο, το άγχος είναι τόσο έντονο που αποτρέπει τους ανθρώπους να εμπλακούν σε δραστηριότητες που υπό άλλες συνθήκες θα απολάμβαναν.
Κάποιοι μπορεί να αισθάνονται υπερβολικά ανασφαλείς και να απομονωθούν κοινωνικά. Αυτά μπορεί να είναι σημάδια της διαταραχής κοινωνικού άγχους.
4. Εκφοβισμός (Bullying)
Οι άνθρωποι που υφίστανται bullying στο σχολείο ή τον εργασιακό χώρο μπορεί να βιώνουν άγχος όταν βρίσκονται εκεί.
Ο φόβος για τους «νταήδες» μπορεί να μάς αποσπάσει από τις σπουδές ή την εργασία μας. Μερικά παιδιά μπορεί να μην θέλουν να πηγαίνουν σχολείο. Τέτοιου είδους αντίδραση μπορεί να οδηγήσει σε μειωμένη απόδοση, η οποία με την σειρά της μπορεί να προκαλέσει περισσότερο άγχος.
Με την πάροδο του χρόνου, κάποιοι μπορεί να φοβούνται τις κοινωνικές καταστάσεις γενικότερα.
Οι άνθρωποι που υφίστανται bullying χρειάζεται να απευθυνθούν σε έναν έμπιστο φίλο, συνάδελφο ή μέντορα. Υπάρχουν δομές που έχουν καθορίσει διαδικασίες για την διαχείριση του bullying στο σχολείο ή τον εργασιακό χώρο.
5. Οικονομική δυσπραγία
Η οικονομική δυσπραγία μπορεί να επηρεάσει σημαντικά την ψυχική υγεία του ατόμου.
Ένα χρέος, η απώλεια μιας θέσης εργασίας, ένα ασταθές εισόδημα, είναι όλοι παράγοντες που μπορεί να προκαλέσουν αισθήματα άγχους.
Σύμφωνα με μια έρευνα που διεξήγαγε η Αμερικανική Ψυχολογική Ένωση (APA) το 2017, περίπου το 72% του πληθυσμού στις Ηνωμένες Πολιτείες ανέφερε ότι είχε άγχος για τα χρήματα.
Οι άνθρωποι που υποφέρουν από άγχος για τα οικονομικά προβλήματα που αντιμετωπίζουν μπορούν να επωφεληθούν αν μιλήσουν σε έναν επαγγελματία ψυχικής υγείας ή σε ένα υποστηρικτικό μέλος της οικογένειας ή σε έναν φίλο.
6. Απώλεια
Πολλοί άνθρωποι συσχετίζουν την απώλεια με έντονα αισθήματα θλίψης και κατάθλιψης. Σε πολλές περιπτώσεις, η απώλεια μπορεί επίσης να προκαλέσει έντονο άγχος.
Ένα άτομο που έχασε ένα αγαπημένο του πρόσωπο ίσως ανησυχεί σχετικά με το πώς θα τα βγάλει πέρα. Μερικοί άνθρωποι αισθάνονται ιδιαίτερα αγχωμένοι μετά τον θάνατο ενός προσώπου που εμπιστεύονταν ή βασίζονταν πάνω του με κάποιον τρόπο.
Πολλοί ανησυχούν επίσης για το πώς θα αντιμετωπίσουν τη θλίψη τους. Αισθάνονται αγχωμένοι σχετικά με το αν θα μπορέσουν να λειτουργήσουν στην εργασία τους ή στο σπίτι. Ίσως ακόμη να φοβούνται ότι δεν θα ξανανιώσουν φυσιολογικοί ποτέ ξανά.
Οι άνθρωποι που αισθάνονται αγχωμένοι μετά από μια απώλεια χρειάζεται να μιλήσουν με τον γιατρό τους ο οποίος μπορεί να τους παραπέμψει σε συμβουλευτική υποστήριξη για την αντιμετώπιση του πένθους.
7. Απόκτηση παιδιού
Το να γίνει κανείς γονέας αποτελεί σημαντικό γεγονός στην ζωή του. Παρόλο που ίσως είναι μια συναρπαστική προοπτική, μπορεί να προκαλέσει συναισθήματα έντονου άγχους και ανησυχίας.
Οι μέλλοντες γονείς ίσως να έχουν προβληματισμούς σχετικά με το πώς θα ανταπεξέλθουν στον νέο τους ρόλο. Μπορεί επίσης να ανησυχούν για τον τοκετό, καθώς και για την υγεία του μωρού.
Οι γυναίκες που βιώνουν υψηλά επίπεδα άγχους κατά την διάρκεια της εγκυμοσύνης χρειάζεται να μιλήσουν ανοιχτά με τον γιατρό τους, καθώς το χρόνιο στρες μπορεί να έχει αρνητική επίδραση τόσο στη γυναίκα όσο και στο αγέννητο μωρό. Ο γιατρός μπορεί να προτείνει να επισκεφτεί έναν ειδικό ψυχικής υγείας για να βοηθήσει στην ανακούφιση του άγχους.
8. Διάγνωση μιας σοβαρής ασθένειας
Το να διαγνωστεί κανείς με μια σοβαρή ασθένεια ή μια χρόνια ιατρική πάθηση μπορεί να επιφέρει μεγάλη αναστάτωση και ανησυχία.
Το άτομο μπορεί να βιώνει άγχος σχετικά με το πώς θα διαχειριστεί την πάθησή του και πώς αυτή θα εξελιχθεί. Μπορεί επίσης να ανησυχεί σχετικά με το πώς θα ανταπεξέλθουν στην νέα κατάσταση συναισθηματικά και οικονομικά τα αγαπημένα του πρόσωπα. Όσοι βιώνουν αυτές τις ανησυχίες χρειάζεται να απευθυνθούν στον γιατρό τους ο οποίος θα πρέπει να είναι σε θέση να προτείνει κατάλληλες θεραπείες και άλλες χρήσιμες παρεμβάσεις.
Πηγή psychologynow.gr/