Οι τραυματικές εμπειρίες «θρέφουν» τα αυτοάνοσα
Η ψυχολογία φαίνεται ότι παίζει κρίσιμο ρόλο τόσο στην εκδήλωση όσο και στην εξέλιξη των αυτοάνοσων νοσημάτων καθώς οι ασθενείς με αυτοάνοσο νόσημα αναφέρουν σε πολύ υψηλό ποσοστό σοβαρό ψυχοτραυματικό γεγονός τους προηγούμενους μήνες.
Πράγματι, η ψυχολογία φαίνεται ότι παίζει κρίσιμο ρόλο τόσο στην εκδήλωση όσο και στην εξέλιξη των αυτοάνοσων νοσημάτων. Η στενοχώρια είναι συμπαράγοντας. Οι ασθενείς με αυτοάνοσο νόσημα αναφέρουν σε πολύ υψηλό ποσοστό σοβαρό ψυχοτραυματικό γεγονός τους προηγούμενους μήνες. Αλλά για να καθησυχάσουμε τους αναγνώστες, θα πρέπει να το διαχωρίσουμε από το απλό καθημερινό άγχος. Αναφερόμαστε σε βαθιά στενοχώρια, την οποία μπορεί να προκαλούν γεγονότα όπως ο θάνατος αγαπημένου προσώπου, μια οικονομική καταστροφή, ένας χωρισμός.
Ας πάρουμε τα πράγματα από την αρχή. Αυτοάνοσο είναι το νόσημα στο οποίο το αμυντικό μας σύστημα, το σύστημα που μας προφυλάσσει από τα ξένα μικρόβια και τους ιούς, περνάει για ξένα τα δικά μας στοιχεία και τους κάνει βλάβη, εξηγεί ο ειδικός. Το γιατί είναι ακόμα άγνωστο, ωστόσο συμπαράγοντας εκτός από την ψυχολογική καταπόνηση, θεωρείται και το γενετικό υπόστρωμα. Τα αυτοάνοσα νοσήματα προσβάλλουν περί το 5%-7% του πληθυσμού και χωρίζονται σε δύο κατηγορίες: αυτά που προσβάλλουν ένα όργανο (όπως π.χ. είναι ο διαβήτης των παιδιών ή η θυρεοειδίτιδα Hashimoto, που προσβάλλουν αντίστοιχα το πάγκρεας και τον θυρεοειδή) και τα συστηματικά αυτοάνοσα, όπως ο συστηματικός ερυθηματώδης λύκος, η ρευματοειδής αρθρίτιδα, η συστηματική σκληροδερμία, η πολυμυοσίτιδα, οι αγγειίτιδες, που είναι πιο σπάνια (όλα μαζί προσβάλλουν το 1,5%-2% του πληθυσμού) και επιτίθενται σε πολλά όργανα. Τα αυτοάνοσα έχουν τρία χαρακτηριστικά. Είναι χρόνια. Κάποιος που του εμφανίζεται αυτοάνοσο θα πρέπει να ξέρει ότι το παντρεύεται. Το δεύτερο είναι ότι έχουν εξάρσεις και υφέσεις και το τρίτο ότι μπορεί να έχουν επικαλυπτόμενες εικόνες. Μπορεί δηλαδή να έχουμε λίγο μυοσίτιδα, λίγο αρθρίτιδα.
Τι δείχνουν τα στοιχεία
Σημειώνουν τελικά έξαρση τα αυτοάνοσα; Γιατί τα ακούμε όλο και συχνότερα; Οχι. Δεν υπάρχουν στοιχεία που να δείχνουν ότι πριν από 35 χρόνια το ποσοστό τους ήταν μικρότερο από ό,τι είναι σήμερα. Αυτό που υπάρχει είναι μεγαλύτερη γνώση. Τα νοσήματα αυτά διαγιγνώσκονται πιο εύκολα. Ξέραμε για παράδειγμα το Hashimoto αλλά δεν ξέραμε ότι είναι αυτοάνοσο. Ξέραμε τη σκλήρυνση κατά πλάκας αλλά δεν ξέραμε οι περισσότεροι ότι είναι αυτοάνοσο του κεντρικού νευρικού συστήματος. Αυτό που έχει αλλάξει τα τελευταία χρόνια, είναι ότι η παγκόσμια ιατρική κοινότητα έχει αντιληφθεί καλύτερα τους παθογενετικούς μηχανισμούς που δημιουργούν το αυτοάνοσο νόσημα. Γνωρίζοντας τα μόρια-κλειδιά, ποιο μόριο ευθύνεται για την τάδε φλεγμονή, προχωρούμε σε στοχευμένες θεραπείες, με μονοκλωνικά αντισώματα, που αναστέλλουν τη φλεγμονή, με αποτέλεσμα οι ασθενείς να πηγαίνουν καλύτερα.
Κλειδί είναι η έγκαιρη διάγνωση, ωστόσο βλέπουμε ασθενείς οι οποίοι έρχονται με μια σακούλα εξετάσεις, έχοντας γυρίσει δέκα γιατρούς. Είναι κρίσιμη η συμπεριφορά του πρώτου παθολόγου που θα δεις. Να μη σε κρατήσει εκεί και σου αρχίσει την κορτιζόνη. Αν αντιληφθεί την έλλειψη της εμπειρίας του και σε στείλει στον ειδικό, τότε ο χρόνος διάγνωσης, το λεγόμενο “ταξίδι του ασθενούς”, συντομεύει αισθητά. Eίναι απαραίτητο να υπάρξει εξειδίκευση στα νοσήματα αυτά. Δεν αρκεί να είναι κάποιος καλός ρευματολόγος, πρέπει να είναι και πολύ καλός παθολόγος, να γνωρίζει και τα άλλα συστήματα του οργανισμού, για να καταφέρει να το εκτιμήσει. Φυσικά πρέπει να έχει καλές γνώσεις μοντέρνας θεραπείας, στοχευμένης θεραπείας, ενώ είναι εξόχως σημαντικό να έχει καλή επικοινωνία με τον ασθενή. Από την εμπειρία του, αναφέρει και ένα ακόμα χαρακτηριστικό του καλού (για τα αυτοάνοσα) γιατρού: να κάνει ενεργό έρευνα. Οι γιατροί που κάνουν έρευνα είναι καλύτεροι δάσκαλοι, καλύτεροι κλινικοί, καλύτεροι θεραπευτές. Κάνοντας ενεργό έρευνα γίνεσαι πιο ασθενοκεντρικός. Ο ασθενής νιώθει ότι ο γιατρός του ασχολείται με το νόσημά του. Ξέρει ότι τον σκέφτεται. Ο καλός γιατρός είναι αυτός που αγαπάει τον ασθενή και αγαπάς τον ασθενή όταν διαβάζεις για την αρρώστια του.
Υπάρχει η έρευνα, υπάρχει και η εμπειρία: Οι ασθενείς είναι ευαίσθητοι άνθρωποι. Και να σας πω και κάτι; Eίναι και ευφυείς. Aπό την πρώτη στιγμή πρέπει να τους πεις όλη την αλήθεια, να κάτσουν να διαβάσουν. Ο διαβασμένος ασθενής κάνει τον γιατρό καλύτερο.
Πηγή psychologynow.gr/
