“Ξετυλίγουμε” την ιστορία των…δώρων!
Στο εμβληματικό μυθιστόρημα του Charles Dickens «Χριστουγεννιάτικη ιστορία» (A Christmas Carol), υπάρχει μία φράση που εμπερικλείει όλο το νόημα των Χριστουγέννων μέσα σε λίγες μόνο λέξεις. Όπως χαρακτηριστικά αναφέρει, «…να σκέφτεσαι μόνο τους άλλους, πώς να προσφέρεις τη μεγαλύτερη ευτυχία στους άλλους. Αυτό είναι το πραγματικό νόημα των Χριστουγέννων». Με λίγα λόγια, αυτό που ήθελε να μας διδάξει ο μεγάλος Βρετανός συγγραφέας, είναι ότι μπορούμε να ανακαλύψουμε το πραγματικό νόημα των Χριστουγέννων, αρκεί να κάνουμε για λίγο στην άκρη τον εαυτό μας, να σκεφτούμε τους άλλους, αλλά και τους τρόπους με τους οποίους μπορούμε να τους κάνουμε ευτυχισμένους. Και ίσως τελικά, μέσα σε αυτή τη φράση να «κρύβεται» και το βαθύτερο νόημα της ανταλλαγής των χριστουγεννιάτικων δώρων, τα οποία μοιραζόμαστε κάθε χρόνο με τα αγαπημένα μας πρόσωπα.
Αλήθεια, έχετε αναρωτηθεί ποτέ, από πού προέκυψε το χριστουγεννιάτικο έθιμο της ανταλλαγής των δώρων; Κάποιοι ισχυρίζονται ότι σχετίζεται με τη μνήμη του Αγίου Νικολάου, ο οποίος θεωρείται ο προστάτης των παιδιών για την καθολική εκκλησία, όμως στην πραγματικότητα, η ανταλλαγή των δώρων είναι ένα έθιμο που χρονολογείται πολλά χρόνια πίσω, από την εποχή της Ρωμαϊκής αυτοκρατορίας!
Σατουρνάλια ή τα Ρωμαϊκά Χριστούγεννα
Σύμφωνα με μελέτες που έχουν πραγματοποιηθεί, οι αρχαίοι Ρωμαίοι είχαν και εκείνοι μία δικιά τους εκδοχή των Χριστουγέννων, τα λεγόμενα Σατουρνάλια, κατά τη διάρκεια των οποίων τιμούσαν τον θεό Σατούρνο (Saturn), δηλαδή τον Κρόνο. Η γιορτή ξεκινούσε στις 17 Δεκεμβρίου και έληγε στις 23 Δεκεμβρίου, ώστε να συμπίπτει με το χειμερινό ηλιοστάσιο. Οι εορτασμοί περιελάμβαναν χορούς, υπαίθριες αγορές, λουκούλλεια γεύματα και ανταλλαγές μικρών, συμβολικών δώρων. Ακόμη και αν τα δικά μας Χριστούγεννα θυμίζουν ελάχιστα τα ρωμαϊκά Σατουρνάλια, έχουν αντλήσει στοιχεία, όπως το γιορτινό «πλούσιο» δείπνο και τα δώρα, τα οποία μας παραπέμπουν στη συγκεκριμένη γιορτή.
Από τους Ρωμαίους στους Μάγους με τα δώρα
Ένας ακόμη λόγος που συνηθίζουμε να ανταλλάσσουμε δώρα την περίοδο των Χριστουγέννων, είναι γιατί προσπαθούμε κατά κάποιον τρόπο, να αναβιώσουμε την αφήγηση που υπάρχει στο «Κατά Ματθαίον» Ευαγγέλιο για τη γέννηση του Χριστού. Σύμφωνα με αυτό, οι τρεις σοφοί Μάγοι, δηλαδή ο Μελχιόρ, ο Κασπάρ και ο Βαλτάσαρ, επισκέφθηκαν το «ιερό» βρέφος στη φάτνη μετά τη γέννησή του, για να του χαρίσουν σμύρνα, λιβάνι και χρυσό. Έτσι, έγιναν οι προάγγελοι και οι πρεσβευτές αυτού του διαχρονικού εθίμου, που ακολουθείται ακόμη και σήμερα σε κάθε γωνία του κόσμου που γιορτάζει τα Χριστούγεννα.
Από τον Άγιο Νικόλαο στον Άγιο Βασίλη
Εδώ εύλογα δημιουργείται το εξής ερώτημα: Πώς εμπλέκεται ο Άγιος Βασίλης με το έθιμο της ανταλλαγής των δώρων; Η αλήθεια είναι πως η εικόνα του Santa Claus, του καλοσυνάτου γέρου με τη μακριά γενειάδα και την κόκκινη στολή, δεν έχει καμία σχέση με τον πραγματικό Μέγα Βασίλειο, έναν από τους σημαντικότερους Αγίους της Ορθόδοξης εκκλησίας. Ο Μέγας Βασίλειος ήταν ένας εύπορος ασκητής που έδωσε όλη του την περιουσία στους φτωχούς, κάνοντας ουσιαστικά πράξη τα λόγια του Θεανθρώπου «αγαπάτε αλλήλους». Στην υπόλοιπη Ευρώπη, ο Μέγας Βασίλειος ταυτίζεται με τον Άγιο Νικόλαο των Καθολικών, ο οποίος γιορτάζει στις 6 Δεκεμβρίου και από τον 16ο αιώνα και έπειτα, καθιερώθηκε ως ο «πατέρας των Χριστουγέννων» και των παιδιών. Όσο για την εικόνα του Santa Claus, όπως τη γνωρίζουμε περίπου σήμερα, δημιουργήθηκε από το αμερικάνικο περιοδικό Harper’s Weekly και τον Thomas Nast, το 1863.
Σε κάθε περίπτωση, αυτό που αξίζει να θυμόμαστε, είναι πως δεν έχει καμία σημασία από πού προέρχεται αυτό το ξεχωριστό έθιμο, αλλά ότι μας δίνει την ευκαιρία να εκδηλώνουμε με μία συμβολική κίνηση την αγάπη μας στους κοντινούς μας ανθρώπους. Ακριβώς για αυτό, ας μην χάνουμε χρόνο. Όσο νωρίτερα ετοιμάσουμε τη λίστα των χριστουγεννιάτικων δώρων για τους αγαπημένους μας, τόσο πιο εύστοχες και «έξυπνες» θα είναι οι επιλογές μας!
Πηγή noelguide.gr/
