Μάριος Τόκας – Κυριάκος Χαραλαμπίδης: «Αμμόχωστος Βασιλεύουσα»
Η Δημοτική Χορωδία Δερύνειας θέλοντας να τιμήσει τον ποιητή της Αμμοχώστου Κυριάκο Χαραλαμπίδης και τη μνήμη του μουσικοσυνθέτη Μάριου Τόκα, διοργανώνει συναυλία και παρουσιάζει το έργο «Αμμόχωστος Βασιλεύουσα» σε μουσική Μάριου Τόκα και ποίηση Κυριάκου Χαραλαμπίδη. Η συναυλία θα γίνει στις 16 Οκτωβρίου 2020 στις 19:30 στο Δημοτικό Αμφιθέατρο Δερύνειας με μέγα χορηγό τον Δήμο Δερύνειας. Σολίστ οι Πάρης Παράσχος και Φρειδερίκη Τομπάζου. Τη διεύθυνση της χορωδίας-ορχήστρας και την καλλιτεχνική επιμέλεια της συναυλίας έχει ο μαέστρος της Δημοτικής Χορωδίας Δερύνειας, Γιώργος Καλογήρου.
Η ποιητική συλλογή του Κυριάκου Χαραλαμπίδη «Αμμόχωστος Βασιλεύουσα» εκδίδεται το 1982 και θεωρείται ως ένα από τα σημαντικότερα ποιητικά έργα όχι μόνο του ποιητή αλλά και της νεότερης ποιητικής δημιουργίας (μετά το 1960) στον Ελληνικό ποιητικό χώρο. Ο ποιητής με ένα βαθύ λυρισμό – ερωτισμό θα λέγαμε – με μια νοσταλγία και φυσικά με πόνο συνομιλεί με την πόλη του, πρόσφυγας πια, ως αν ένας παράφορα ερωτευμένος που του πήραν την αγαπημένη του με βία και την κρατάνε φυλακισμένη, σε ομηρία. «Όταν η μέρα κλείνει προς το μέρος μου / δικιά μου γίνεσαι για πάντα / μα τι τ’ όφελος; Σε τριγυρίζει τώρα συρματόπλεγμα / ολάκερη πόλη μες στο κρατητήριο / να μένεις έτσι εκεί να μην σαλεύεις. / Χωρίς ψωμί, νερό, ειδήσεις. / Τα ρουχαλάκια του μωρού σε μια ταράτσα / πλένει η βροχή και σιδερώνει ο άνεμος» («Η αρχή ενός ειδυλλίου»).
Στο τέλος ο ποιητής μας θέτει όλους προ των ευθυνών μας για το σήμερα και το αύριο του τόπου: «Αν ο λαός μας δεν μπορεί ν’ αντλήσει απ’ τα δεινά του, / τότε του δόθηκε άδικα μια τέτοια τραγωδία». Για την ολοκλήρωση του έργου προστέθηκαν επίσης ποιήματα από τις ποιητικές συλλογές «Θόλος» (1989 – Βραβείο Ακαδημίας Αθηνών) και «Μεθιστορία» (1995).
Ο Μάριος Τόκας μελοποιεί αποσπάσματα από την «Αμμόχωστο Βασιλεύουσα» το 1993, όταν ο σκηνοθέτης Φώτος Φωτιάδης πήρε την πρωτοβουλία να ανεβάσει το έργο ως θεατρικό δρώμενο. Η πρεμιέρα έγινε στις 29 Ιουνίου 1993 στο υπαίθριο θέατρο της Πύλης Αμμοχώστου στη Λευκωσία. Η μουσική και τα τραγούδια του έργου παρουσιάστηκαν επίσης στη μεγάλη αίθουσα τελετών της Φιλοσοφικής Σχολής του Πανεπιστημίου Αθηνών το 1996. Γράφει ο συνθέτης για το έργο: «Το να διαβάζεις μουσικά τον Κυριάκο Χαραλαμπίδη είναι δύσκολη υπόθεση. Κι όμως, νιώθω πως αυτή η προσπάθεια, μου χάρισε κάποιες απ’ τις πιο ευτυχισμένες στιγμές στη μουσική μου πορεία. Κυριάκο, ευχαριστώ για την ποίησή σου» (Από το ένθετο του δίσκου). Με τον ίδιο λυρισμό και τον κοινό πόνο με τον ποιητή ο Μάριος Τόκας μελοποιεί απλά και ουσιαστικά – όπως της πρέπει – την «Αμμόχωστο Βασιλεύουσα» βασισμένος στην παράδοση του τόπου του και το ευρύτερο Ελληνικό τραγούδι.
Η συναυλία θα ολοκληρωθεί με επιλογές τραγουδιών από το σύνολο του έργου του Μάριου Τόκα, που αναφέρονται στην τουρκική εισβολή και τον αγώνα του λαού μας για δικαίωση, ειρήνη και αξιοπρέπεια. Ορισμένα απ’ αυτά τα τραγούδια θα ακουστούν στη συναυλία αυτή μετά από πολλά χρόνια λόγω του ό,τι βρίσκονταν στο Αρχείο του ΡΙΚ και ξαναβγήκαν στο φως τώρα με την δημιουργία του Ψηφιακού Ηρόδοτου ΙΙ.
