Ένας αιώνας Αναγέννηση!

Λίγο μετά το τέλος του Πρώτου Παγκοσμίου Πολέμου ξεκινά το αιωνόβιο παραμύθι του Αναγνωστηρίου «Ομόνοια» – Μορφωτικού Συλλόγου «Aναγέννηση» Δερύνειας που έμελλε να διαδραματίσει τον σημαντικότερο ρόλο στην πολιτική, πολιτιστική, αθλητική και κοινωνικοοικονομική ανάπτυξη της Δερύνειας.

Το 1920, σε μια εποχή που επικρατούσε μεγάλη φτώχεια και συνθήκες δύσκολες, στο μικρό, τότε, χωριό της Δερύνειας ελάχιστοι ήταν οι κάτοικοι που ήξεραν γράμματα και μπορούσαν να διαβάσουν. Τότε λειτουργούσε ένα δημοτικό σχολείο και σ’ αυτό διορίστηκε ο πρώτος Δερυνειώτης δάσκαλος, ο Ελευθέριος Ιάκωβος Μοντάνιος. Ο δάσκαλος ενδιαφερόταν για τα νέα της Κύπρου και της Ελλάδας, γι’ αυτό φρόντισε να του φέρνουν από το Βαρώσι τη μοναδική εβδομαδιαία εφημερίδα που κυκλοφορούσε, την «Ελευθερία».

Τα βράδια ο δάσκαλος γυρνούσε τα καφενεία και διάβαζε τα νέα, που, αξίζει να σημειωθεί, άκουγαν με ιδιαίτερο ενδιαφέρον και, μάλιστα, την επομένη τα διέδιδαν από στόμα σε στόμα. Όσο περνούσε ο χρόνος, ολοένα και περισσότεροι μαζεύονταν τα βράδια, για να ακούσουν τον δάσκαλο, που διάβαζε.

Κορυφαία, στιγμή:

Τον Ιούνιο του 1943, κατά τη διάρκεια του Β ́ Παγκοσμίου Πολέμου, όταν έντεκα από τα πιο διαλεχτά μέλη του Συλλόγου, ανταποκρινόμενα στην έκκληση για εθελοντική συμμετοχή στον Αντιφασιστικό Αγώνα, κατατάσσονται στις δυνάμεις του Συμμαχικού Στρατού και ξεκινούν για το μέτωπο.

100 χρόνια μετά στον Αθλητισμό:

Η Ποδοσφαιρική Ομάδα της Αναγέννησης, οι ομάδες Πετόσφαιρας Γυναικών και Αντρών έχουν μια καθαρή, αξιοπρεπή
και πρωταγωνιστική πορεία στα αθλητικά δρώμενα της Κύπρου. Οι Ακαδημίες Ποδοσφαίρου και Πετόσφαιρας επιτελούν ένα λειτούργημα, μέσα στο πλαίσιο της σημερινής, απαιτητικής κοινωνίας.

Στον Πολιτισμό:

Ο σπόρος που φυτεύτηκε από το 1920 μεγάλωσε και ευδοκιμεί, αφού είναι γενικώς παραδεκτό ότι όλα τα σημερινά πολιτιστικά σύνολα του Δήμου Δερύνειας που έχουν να κάνουν με το θέατρο, τη μουσική, τον χορό, τη χορωδία, έχουν όλα βαθιά τις ρίζες τους στην «ΑΝΑΓΕΝΝΗΣΗ». Εξακολουθούν να διοργανώνονται πολιτιστικές εκδηλώσεις με περιεχόμενο τα ήθη, τα έθιμα και, γενικά, την κουλτούρα του τόπου μας. Βαθιά χαραγμένες στη μνήμη, οι χριστουγεννιάτικες γιορτές στο «ΚΡΗΝΑΙΟ», οι κληρώσεις δώρων της Πρωτοχρονιάς, με τις ασφυκτικά γεμάτες αίθουσες.

Το ίδιο συνέβαινε και με τις Καλύφες της Λαμπρής, όπως επίσης και με τις εορταστικές χοροεσπερίδες. Αξίζει να σημειωθεί ότι ο θεατρικός όμιλος ανέβαζε δυο και τρεις φορές μια παράσταση, για να μπορέσει να την παρακολουθήσει όλος ο κόσμος, τα χορευτικά συγκροτήματα, δεν υπήρχε σκηνή στην επαρχία που να μην παρουσιαστούν και η χορωδία, εκδήλωση που να μην συμμετάσχει.

Μιας και ο νόμος τότε, στα χρόνια της Αγγλοκρατίας, απαγόρευε την συγκέντρωση πέραν των πέντε ατόμων χωρίς άδεια, ο δάσκαλος εισηγήθηκε να ιδρύσουν ένα Αναγνωστήριο, με την άδεια της αγγλικής κυβέρνησης, το οποίο να λειτουργεί νόμιμα. Η δίψα αρκετών κατοίκων της Δερύνειας για μάθηση έφερε αγάπη και στήριξη για τον δάσκαλο στην υλοποίηση της προοδευτικής του ιδέας.

Έτσι, στα τέλη του 1920 αποστέλλεται στην διοίκηση Αμμοχώστου αίτηση για ίδρυση του συλλόγου με την επωνυμία: Το Αναγνωστήριο η «Ομόνοια», όπου υπέγραψαν 20 ιδρυτικά μέλη. Το όραμα του δασκάλου και των συνεργατών του γίνεται πραγματικότητα την 1η Δεκεμβρίου 1920… Η Δερύνεια αποκτά τον δικό της Σύλλογο, το Αναγνωστήριο, που έμελλε
να διαδραματίσει τον σημαντικότερο ρόλο στην πολιτική, πολιτιστική, αθλητική και κοινωνικοοικονομική ανάπτυξη της Δερύνειας.

Πέραν των γραπτών πηγών, φωτογραφικά ντοκουμέντα δείχνουν ότι το 1921 οργανώθηκαν οι πρώτοι αγώνες στίβου από τον Σύλλογο! Τη δεκαετία του ’30 στη Δερύνεια υπήρχαν ομάδες ποδοσφαίρου και πετόσφαιρας. Το 1933, ιδρύεται από μέλη του Αναγνωστηρίου, ο Αγροτικός Σύλλογος «ΔΗΜΗΤΡΑ», τη δεκαετία του 1940 – 1950 λειτουργούν θεατρικός όμιλος, χορευτικός όμιλος καθώς και χορωδία.

Τη δεκαετία του 1950 – 1960 κτίζεται εθελοντικά η νέα μεγάλη αίθουσα του Σωματείου. Τη δεκαετία του 1960 – 1970 οργανώνονται ποδηλατικός και εκδρομικός όμιλος. Τη δεκαετία του 1970 – 1980 τα αθλητικά τμήματα εντάσσονται στις επίσημες ομοσπονδίες. Την εικοσαετία 2000 – 2020 τα αθλητικά τμήματα αναβαθμίζονται και πρωταγωνιστούν στα διάφορα πρωταθλήματα και διοργανώσεις. Επίσης, αναβαθμίζονται οι ιδιόκτητες αθλητικές εγκαταστάσεις σε πιο σύγχρονες και λειτουργικότερες μονάδες.

Εγκαταστάσεις:

Η Αναγέννηση Δερύνειας σήμερα διαθέτει ιδιόκτητο γήπεδο ποδοσφαίρου με φυσικό χορτοτάπητα, βοηθητικό αθλητικό κέντρο με τεχνητό χορτοτάπητα, δύο γήπεδα μίνι ποδοσφαίρου, κλειστή αίθουσα αθλοπαιδιών καθώς και ιδιόκτητο οίκημα.

Κληρονομιά για τις επόμενες γενιές:

Tον Δεκέμβριο του 2000, παραδόθηκε στις επόμενες γενιές η έκδοση του Ιστορικού Λευκώματος Αναγνωστηρίου «Η ΟΜΟΝΟΙΑ» – ΜΟΡΦΩΤΙΚΟΥ ΣΥΛΛΟΓΟΥ «ΑΝΑΓΕΝΝΗΣΗ» ΔΕΡΥΝΕΙΑΣ, 1920 – 2000, Τόμος Α ́ και τον Δεκέμβριο του 2020, ο Τόμος Β ́, ένα ιστορικό ντοκουμέντο με αυθεντικά, επίσημα έγγραφα, και επιστολές, φύλλα αγώνων ποδοσφαίρου, πετόσφαιρας, κλασικού αθλητισμού, ακόμα και διαφημιστικά έντυπα εκδηλώσεων του Συλλόγου, κάποια από τα οποία χρονολογούνται από το 1939!

Όπως είναι φυσικό, σε μια τέτοια επέτειο – σταθμό, η σκέψη στρέφεται πίσω και η θύμηση καταλήγει σε αυτούς που
έβαλαν τα πρώτα γερά θεμέλια, αλλά και όλους αυτούς που πήραν τη σκυτάλη και συνέχισαν με σκληρή δουλειά, αγώνες και θυσίες, το όραμα του δασκάλου Ελευθέριου και των άλλων πρωτοπόρων ιδρυτών του Σωματείου, από το 1920 μέχρι και σήμερα. Η Αναγέννηση ήταν γέννημα των καιρών και θα παραμείνει, όσο την έχουν ανάγκη τα μέλη της, οι φίλοι της και οι υποστηρικτές της.